ترشحات واژن (زرد و سبز رنگ و پنیری شکل) زنانه و بوی بد واژن؛ علت و درمان

ترشحات واژن عملکرد مهم مراقبتی در سیستم تولید مثل زنان است. مایع تولید شده توسط غدد در داخل مهبل و دهانه رحم حاوی سلول‌های مرده و باکتری‌ها است. این ترشحات، واژن را تمیز نگه می‌دارند و به جلوگیری از عفونت کمک می‌کنند. در اغلب موارد ترشح زنان کاملاً طبیعی است. مقدار ترشحات زنان می‌تواند متفاوت باشد همان‌ طور که بسته به زمان چرخه قاعدگی بو و رنگ ترشحات نیز متفاوت است. به‌ عنوان مثال اگر تخمک‌گذاری، تغذیه با شیر مادر یا تحریک جنسی ایجاد شود واژن ترشح بیشتری خواهد داشت. بوی ترشحات نیز اگر شما حامله باشید یا در مورد بهداشت شخصی خود دقت نکنید متفاوت است. هیچ یک از این تغییرات علائم هشدار دهنده نیستند با این‌ حال، اگر رنگ، بو و یا غلظت ترشحات بسیار غیرمعمول است و با خارش یا سوزش واژن همراه است احتمال عفونت و اختلالات دیگر وجود دارد.

در صورتی که ترشحات زنان غیرمعمول با علائم دیگری مانند تب، درد شکم‌، کاهش وزن غیر قابل توضیح، خستگی یا افزایش ادرار همراه باشد باید در اسرع وقت به [shortcode-variables slug=”about”] مراجعه کنید. اگر در مورد غیر عادی بودن ترشحات نگران هستید نیز یک قرار ملاقات با پزشک بگیرید. متخصص زنان و زایمان پس از آزمایشات فیزیکی ممکن است نمونه‌ای از ترشحات را بگیرد یا آزمایش پاپ اسمیر برای نمونه‌گیری سلول‌های دهانه رحم را جهت بررسی بیشتر انجام دهد. نوع درمان به علت علائم بیمار بستگی دارد و ممکن است شامل دارو یا سایر موارد برای مقابله با علت اصلی باشد.

انواع ترشحات واژن

انواع مختلفی از ترشحات واژن زنان وجود دارد که بر اساس رنگ و شدت آن‌ها طبقه‌بندی می‌شوند. برخی از انواع ترشحات طبیعی هستند اما بعضی دیگر ممکن است اختلالی را نشان دهد که نیاز به درمان دارد.

ترشحات سفید رنگ

ترشحات سفید واژن به‌ ویژه در ابتدا یا انتهای چرخه قاعدگی زن طبیعی است. با این‌ حال اگر ترشحات همراه با خارش باشد و دارای غلظت و پنیری شکل باشد طبیعی نیست و نیاز به درمان دارد. این نوع ترشحات واژن ممکن است نشانه‌ای از عفونت قارچی باشد.

ترشحات بی‌رنگ و رقیق

ترشحات واژن بی‌رنگ و رقیق کاملاً طبیعی هستند و ممکن است در هر زمان از ماه رخ دهد. این نوع ترشح ممکن است پس از ورزش بسیار شدید باشد.

ترشحات بی‌رنگ و کش‌دار

هنگامی‌که ترشحات واژن بی‌رنگ اما کش‌دار و مخاطی است نشان می‌دهد که بدن زن احتمالاً در حال تخمک‌گذاری است. این ترشحات واژن نیز طبیعی است.

ترشحات قهوه‌ای یا خونی

ترشحات واژن قهوه‌ای یا خونی معمولاً طبیعی هستند به‌ ویژه هنگامی که در طول یا بعد از چرخه قاعدگی رخ می‌دهد. ترشحات اواخر دوران پریودی زن می‌تواند قرمز به نظر برسد. زن همچنین ممکن است مقدار کمی ترشحات واژن خونی را در بین قاعدگی‌ها تجربه کند که لکه بینی نامیده می‌شود. اگر لکه بینی در طول زمان غیر پریودی زن رخ دهد و اخیراً رابطه جنسی بدون محافظت داشته است، این ترشحات واژن می‌تواند نشانه‌ای از حاملگی باشد. لکه بینی در اوایل بارداری می‌تواند نشانه‌ای از سقط جنین باشد بنابراین باید به پزشک مراجعه کنید.

ترشحات زرد یا سبز

ترشحات واژن زرد یا سبز واژن به‌ ویژه هنگامی که غلیظ، تکه‌ای و یا همراه با بوی بد واژن باشد طبیعی نیست.

علل ترشح واژن و بوی بد دستگاه تناسلی زنان

ترشحات طبیعی واژن عملکرد بدن سالم است و این روش بدن برای تمیز کردن و حفاظت از مهبل (واژن) است. این ترشحات طبیعی است و با ورزش، تحریک جنسی، تخمک‌گذاری، مصرف قرص ضد بارداری و استرس عاطفی افزایش می‌یابد. با این‌ حال ترشح غیرطبیعی واژن معمولاً به دلیل عفونت ایجاد و باعث بوی بد واژن می‌شود.

واژینوز باکتریایی

واژینوز باکتریایی عفونت باکتریایی است و کاملاً شایع است. این عفونت موجب افزایش ترشح واژن می‌شود که دارای بوی زیاد و متعفن است گرچه در بعضی موارد علائم خاصی ایجاد نمی‌کند.

تریکوموناس واژینالیس

تریکوموناس واژینالیس نوع دیگری از عفونت است اما یک پروتئاز (ارگان تک سلولی) باعث آن می‌شود. این عفونت معمولاً از طریق تماس جنسی گسترش می‌یابد اما می‌تواند با استفاده مشترک از حوله یا لباس‌های حمام افزایش یابد. این عفونت منجر به ترشحات واژن زرد یا سبز می‌شود که دارای بوی نامطبوع است. درد، التهاب و خارش نیز علائم شایع هستند اگر چه برخی افراد نشانه‌ای از آن ندارند.

عفونت قارچی

عفونت قارچی واژن نوعی عفونت قارچی است که علاوه بر ایجاد عفونت‌های سفید و پنیری شکل باعث سوزش و خارش نیز می‌شود. وجود عفونت قارچی در مهبل طبیعی است اما رشد آن در شرایط خاصی می‌تواند از کنترل خارج شود. استرس، دیابت، استفاده از قرص ضدبارداری، بارداری و مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها (به‌ خصوص استفاده بیش از حد از آن‌ها در طول 10 روز( ممکن است احتمال ابتلا به عفونت‌های قارچی را افزایش دهد.

گنوره و کلامیدیا

گونوره و کلامیدیا عفونت‌های منتقله از راه مقاربت جنسی هستند که می‌توانند ترشحات غیرطبیعی ایجاد کنند که اغلب زرد و سبز هستند.

بیماری التهابی لگن

بیماری التهابی لگن عفونتی است که اغلب از طریق تماس جنسی گسترش می‌یابد. این اتفاق زمانی می‌افتد که باکتری‌ها در مهبل و دیگر ارگان‌های تولید مثل پخش می‌شود و ممکن است ترشح غلیظ و ناپایدار به وجود آورد.

سرطان دهانه رحم

پاپیلومای انسانی (HPV) یا سرطان دهانه رحم که به‌ واسطه تماس جنسی گسترش می‌یابد می‌تواند منجر به سرطان دهانه رحم شود. اگر چه ممکن است هیچ نشانه‌ای وجود نداشته باشد اما این نوع سرطان می‌تواند ترشح خونین، قهوه‌ای یا رقیق با بوی بد تولید کند. سرطان دهانه رحم به‌ راحتی می‌تواند با پاپ اسمیر سالانه و تست‌های HPV پیشگیری شود.

تشخیص

وقتی بیمار دچار ترشح غیرطبیعی واژن می‌شود باید تست فیزیکی از جمله آزمایش لگن دریافت کند. پزشک همچنین سؤالات متعددی در مورد علائم، چرخه قاعدگی و فعالیت جنسی او خواهد پرسید. در بسیاری از موارد عفونت توسط آزمایش فیزیکی یا لگن تشخیص داده می‌شود. اگر پزشک بلافاصله نتواند مشکل را تشخیص دهد ممکن است برخی از آزمایش‌های اضافی را تجویز کند. پزشک ممکن است بخواهد از جراحی زنان برای تشخیص عفونت ویروس پاپیلوم (HPV) یا سرطان دهانه رحم استفاده کند. ترشح بیمار نیز می‌تواند زیر میکروسکوپ بررسی شود تا عامل عفونی دقیقاً مشخص شود. هنگامی که پزشک علت ترشح را تشخیص دهد گزینه‌های درمان را به بیمار می‌دهد.

درمان

چگونگی درمان بیمار بستگی به علت ترشحات واژن دارد. به‌ عنوان مثال، عفونت‌های قارچی معمولاً با داروهای ضد قارچی وارد شده به واژن در قالب کرم یا ژل درمان می‌شوند. واژینوز باکتریایی با قرص‌ها یا کرم‌های آنتی‌بیوتیک درمان می‌شود. تریکوموناس معمولاً با داروی مترونیدازول یا تینیدازول درمان می‌شود.

پیشگیری

برای کاهش احتمال ابتلا به عفونت‌های قارچی هنگام مصرف آنتی‌بیوتیک، ماست حاوی باکتری‌های کشت‌ شده زنده و فعال بخورید. زن همچنین باید از سلامت جنسی برخوردار باشد و از راه‌های حفاظتی در برابر بیماری‌های منتقله از راه جنسی استفاده کند. در اینجا چند نکته برای جلوگیری از عفونت واژن که می‌تواند منجر به ترشح غیرطبیعی شود بیان‌ شده است:

•  واژن را به‌ طور منظم با صابون ملایم و آب گرم بشویید و تمیز نگه دارید.
•  از صابون‌های عطردار و محصولات زنانه استفاده نکنید. همچنین از اسپری های زنانه و حمام حباب اجتناب کنید.
•  در توالت همیشه از جلو به عقب خود را بشویید تا از ایجاد باکتری‌ها در داخل واژن و ایجاد عفونت جلوگیری کنید.
•  لباس‌زیر 100٪ پنبه‌ای بپوشید و از لباس‌های بیش از حد تنگ استفاده نکنید.