درمان سرطان تخمدان در شیراز (جراحی، هورمون تراپی، شیمی درمانی)

سرطان تخمدان پیشرفته قابل درمان است اما برخی از روش‌های درمانی می‌توانند عوارض جانبی بلندمدت و ماندگار داشته باشند. سرطان تخمدان زمانی تحت عنوان “پیشرفته” شناخته می‌شود که از بافت تخمدان و لوله‌های فالوپ نیز فراتر رفته و درواقع در مرحله 2 یا 3 یا 4 قرار دارد. انتخاب روش درمان بیمار به عوامل مختلفی بستگی دارد از جمله نوع سلول‌های سرطانی، درجه ی تومور، سن بیمار، وضعیت سلامت عمومی بیمار و شرایط و سوابق پزشکی او.

برنامه ی درمانی برای سرطان تخمدان معمولاً ترکیبی از جراحی، شیمی‌درمانی، هورمون درمانی یا داروهای هدفمند است. در برخی موارد از پرتودرمانی نیز استفاده می‌شود. علاوه بر این همیشه درمان‌های جدید و نوین در دست بررسی هستند و ممکن است بتوانید برای آزمایشات بالینی این درمان‌ها داوطلب شوید. هر یک از این روش‌های درمانی نقش مهمی در از بین بردن سلول‌های سرطانی ایفا می‌کنند اما همزمان با خطرات و عوارض جانبی نیز همراه هستند.

[sv slug=”alert”]ممکن است شخصی برای سالها دچار سرطان تخمدان باشد اما متوجه آن نشود. متأسفانه علائم سرطان تخمدان بسیار مبهم هستند و تا این لحظه هیچ راه مشخص و دقیقی برای تشخیص زودهنگام این سرطان در مراحل اولیه وجود ندارد. بنابراین معمولاً سرطان تخمدان تا رسیدن به مراحل بسیار پیشرفته و تا جایی که سلول‌های سرطانی به ارگانهای شکمی و لگن نفوذ کرده اند، تشخیص داده نمی شود. در این مرحله ی پیشرفته، قطعاً درمان سرطان بسیار چالش‌برانگیزتر است. هرچقدر سرطان تخمدان زودتر تشخیص داده شود، نتایج درمان موفقیت‌آمیزتر خواهند بود.

برای کسب اطلاعات بیشتر درباره ی درمان مناسب سرطان تخمدان در شیراز و یا برای رزرو نوبت در مطب دکتر سولماز محمدی متخصص زنان و زایمان،  با شماره تلفن‌های 09170836882 تماس حاصل فرمایید.[sv slug=”alert1″]

علت بروز سرطان تخمدان چیست؟

مهم ترین فاکتور خطر برای ابتلا به سرطان تخمدان، وجود سابقه خانوادگی در ابتلا به سرطان تخمدان یا سرطان پستان است. زنان مبتلا به سندرم لینچ نیز بیش از دیگران در خطر ابتلا به سرطان تخمدان هستند.

سرطان تخمدان می‌تواند ارثی باشد. اگر سابقه خانوادگی در ابتلا به سرطان سینه یا سرطان تخمدان داشته باشید، این احتمال وجود دارد که نوعی جهش ژنتیکی داشته باشید که بر روی ژن‌های BRCA1  یا  BRCA2 اثر می‌گذارد.

BRCA1  و BRCA2 دقیقاً چیست؟

ژن‌های BRCA1 و BRCA2 در حالت عادی درواقع ژنهای سرکوب‌کننده‌ای هستند که از رشد سلول‌های سرطانی در تخمدان جلوگیری می‌کنند. اما اگر همین ژن‌ها دچار جهش شوند، ریسک ابتلا به سرطان تخمدان افزایش پیدا می‌کند. اگر یکی از والدین شما جهش ژنتیکی BRCA داشته باشند، شما نیز به احتمال 50% این ژن را از آنها به ارث می‌برید.

زنانی که یکی از ژن‌های BRCA1 یا BRCA2 آنها دچار جهش باشد بین 10 تا 30 برابر بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان تخمدان هستند. تأثیر جهش ژن BRCA1 در ابتلا به سرطان تخمدان از ژن BRCA2 بیشتر است. شما می‌توانید با دادن تست ژنتیک برای ژن‌های BRCA1 و BRCA2 متوجه بشوید که آیا مستعد ابتلا به سرطان تخمدان هستید یا خیر. هرچند این عدد به ظاهر کوچک می‌آید اما هر 1 از 500 زن در ایالات متحده دارای جهش ژنتیکی BRCA1 یا BRCA2 است.

چه عواملی خطر ابتلا به سرطان تخمدان را کاهش می‌دهند؟

• مصرف قرص‌های ضدبارداری، علاوه بر پیشگیری از بارداری مزیت‌های دیگری نیز دارد. اگر شخصی این قرص‌ها برای مدت 10 سال مصرف کند، این کار می‌تواند خطر ابتلا به سرطان تخمدان را تا نصف کاهش دهد. البته در نظر داشته باشید که قرص‌های ضدبارداری می‌تواند خطر ابتلا به سایر بیماری‌ها را افزایش دهد بنابراین بهتر است با کمک یک پزشک، مزایا و معایب مصرف قرص را بررسی کنید.
• بارداری و شیردهی احتمال ابتلا به سرطان تخمدان را کاهش می‌دهد. هرچه تعداد سیکل‌های قاعدگی و تخمک‌گذاری زنان کمتر باشد (چه در دوران بارداری و شیردهی و چه در دوران پیشگیری) خطر ابتلا به سرطان تخمدان کمتر است. در دوران شیردهی معمولاً تعداد سیکل‌های قاعدگی کاهش پیدا می‌کند.
• عمل جراحی هیسترکتومی همراه با برداشتن تخمدان‌های و لوله‌های فالوپ، خطر ابتلا به سرطان تخمدان را کاهش می‌دهد. البته عمل هیسترکتومی عمل جراحی برای برداشتن رحم است و در بسیاری موارد، تخمدان‌ها برداشته نمی‌شوند تا ترشح هورمون‌ها در بدن همچنان نرمال باشد.

چه کسانی بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان تخمدان هستند؟ 

• سن: خطر ابتلا به سرطان تخمدان در زنان بالای 50 سال بیشتر است، البته در بیشتر موارد، سرطان تخمدان در 65 سالگی یا بالاتر تشخیص داده می‌شود.
• چاقی: اضافه وزن بیش از حد خطر ابتلا به سرطان تخمدان در طول عمر را تا 2 درصد افزایش می‌دهد.
• استفاده از پودر تالک در ناحیه تناسلی خطر ابتلا به سرطان تخمدان را حدود 0.5 درصد افزایش می‌دهد.
• آندومتریوز: این بیماری باعث تغییرات سلولی در سراسر اندام‌های تناسلی می‌شود و تا حدی خطر ابتلا به سرطان تخمدان را افزایش می‌دهد.
• درمانِ هورمون‌تراپی یا جایگزینی هورمونی: 5 سال انجامِ هورمون‌تراپی منجر به 1 تشخیص سرطان تخمدان بیشتر در هر 1000 بیمار می‌شود.
• سیگار کشیدن خطر ابتلا به سرطان تخمدان را تقریباً 3 درصد افزایش می‌دهد.
• دیابت خطر ابتلا به سرطان تخمدان را 20 تا 25 درصد افزایش می‌دهد.

علائم سرطان تخمدان

علائم و نشانه‌های سرطان تخمدان ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• احساس ناراحتی یا درد شکمی
• نفخ (گازمعده، سوء‌هاضمه، گرفتگی عضلات)
• احساس سیری، حتی پس از یک وعده غذایی سبک، یا مشکل در خوردن غذا
• تکرر ادرار یا احساس اضطرار شدید برای ادرار کردن به طور مکرر

زنانی که علائم فوق را بیش از 12 بار در ماه دارند باید به پزشک خود مراجعه کنند.

سایر علائم سرطان تخمدان ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• ناراحتی شکمی (گاز، سوء‌هاضمه، گرفتگی عضلات)
• تورم شکم با کاهش وزن
• خونریزی غیرمعمول از ناحیه واژن
• کمردرد
• درد در هنگام رابطه جنسی
• تغییرات در سیکل قاعدگی

البته بسیاری از زنان این علائم را دارند ولی سرطان تخمدان ندارند. سایر مشکلات و بیماری‌ها، مانند عفونت‌های واژن یا تغییرات هورمونی نیز می‌توانند علائم مشابهی را ایجاد می‌کنند. اما در صورت تداوم یا بدتر شدن علائم، به پزشک مراجعه کنید تا بتوانید هرچه سریع‌تر به علت و مشکلات احتمالی پی ببرید.

 آیا سرطان تخمدان به‌سرعت پیشرفت می‌کند؟ 

سرطان تخمدان به سرعت رشد می‌کند و می‌تواند در عرض یک سال از مراحل اولیه به مراحل پیشرفته برسد. رایج ترین شکلِ سرطان تخمدان، سرطان بدخیم اپیتلیال است که در آن سلول‌های سرطانی می‌توانند به سرعت از کنترل خارج شده و طی تنها چند هفته یا چند ماه کاملاً گسترش پیدا کنند.

توجه کردن به علائمی که دارید بسیار مهم است چرا که این کار ممکن است به شما در تشخیص زودهنگام و درمان سریع کمک کند. تشخیص سرطان در مراحل اولیه، احتمال درمان موفقیت‌آمیز را بسیار بالا می‌برد. متأسفانه در 80 درصد از موارد، ابتلا به سرطان تخمدان تا زمانی که این بیماری در سراسر حفره شکمی گسترش یافته است، تشخیص داده نمی‌شود.

مراحل پیشروی سرطان تخمدان

بسیار مهم است که مرحله پیشروی سرطان به طور دقیق تعیین شود تا تیم پزشکان و متخصصان بدانند که چه روش‌های درمانی را باید پیش بگیرند و بتوانند نتایج درمانی را پیش‌بینی کنند. با برداشتن بافت سرطانی از طریق جراحی می‌تواند مرحله پیشروی سرطان را به طور دقیق تعیین کرد.

سرطان تخمدان طی چهار مرحله پیشروی می‌کند:

• مرحله 1: سلول‌های سرطانی به یک یا هر دو تخمدان محدود می‌شود.
• مرحله 2: سلول‌های سرانی در یک یا هر دو تخمدان هستند و در نقاط دیگر در حفره لگن نیزگسترش یافته اند.
• مرحله 3: وجود سلول‌های سرطانی در یک یا هر دو تخمدان و غشای شکمی و غدد لنفاوی شکم.
• مرحله 4: متاستاز یا پخش شدن سلول‌های سرطانی در اندام‌های دور که مرحله ی کاملاً پیشرفته سرطان تخمدان محسوب می‌شود.

چگونه می‌توان سرطان تخمدان را زودهنگام تشخیص داد؟

اگر نتایج تست ژنتیکی BRCA مثبت باشد، باید حتما به متخصص زنان مراجعه کنید و معاینات منظم لگن را انجام دهید. بسیار مهم است که به طور منظم برای چکاپ به پزشک مراجعه کنید.

اگر علائم مشکوک دارید یا بنا به دلایلی در معرض خطر ابتلا به سرطان تخمدان هستید، ممکن است پزشک برای بررسی بیشتر، انجام آزمایشاتی را تجویز کند:

• آزمایش خون CA-125 برای بررسی وجود نوعی پروتئین خونی که در افراد مبتلا به سرطان افزایش می‌یابد. البته اگر میزان این پروتئین در خون زیاد بود، نگران نباشید – این پروتئین همیشه هم نشان‌دهنده سرطان تخمدان نیست. این پروتئین می‌تواند با بیماری‌ها یا مشکلات یا شرایط دیگری مانند اندومتریوز، بارداری، فیبروم رحم، پانکراتیت، کیست تخمدان، سیروز کبدی و قاعدگی نیز افزایش پیدا کند.
• سونوگرافی واژینال یا TVUS که نوعی سونوگرافی لگن است که در آن یک پروب مخصوص برای بررسی تخمدان‌ها و بافت‌های اطراف به داخل واژن وارد می‌شود. TVUS اولین روش تصویربرداری مورد استفاده برای بررسی مشکلات احتمالی لگن است.
• ممکن است سایر روش‌های تصویربرداری شامل توموگرافی کامپیوتری (سی‌تی اسکن) یا تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (اسکن ام‌آر‌آی) تجویز شود.

درمان سرطان تخمدان 

برنامه درمان سرطان تخمدان شما ممکن است شامل یک یا چند مورد از موارد زیر باشد: جراحی، شیمی درمانی، پرتودرمانی، هورمون درمانی و درمان هدفمند (تارگت تراپی با داروهای هدفمند)

درمان سرطان تخمدان با جراحی 

معمولاً اولین اقدام درمانی برای سرطان تخمدان، جراحی است که طی آن سعی می‌شود تا آنجا که ممکن است تومور برداشته شود. در حین انجام جراحی همچنین میزان گسترش سرطان و مرحله پیشروی آن تعیین می‌شود.

این جراحی معمولاً توسط متخصص جراحی زنان انجام می‌شود. این جراحی‌ها در گذشته اغلب همراه با برش‌های بزرگ در ناحیه شکم بود که دوران ریکاوری و بهبودی بلندمدتی به همراه داشت اما امروزه تا جای ممکن جراحی به روش‌های کم‌تهاجمی و لاپاروسکوپی انجام می‌شود که تنها به یک یا چند برش بسیار کوچک نیاز دارد و مدت زمان بستری بیمار در بیمارستان و زمان لازم برای بهبودی و ریکاوری بیمار بسیار کمتر است.

بسته به میزان گسترش سرطان، درمان‌های جراحی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• اوفورکتومی: برداشتن تخمدان و لوله فالوپ اغلب از طریق تکنیک‌های جراحی کم‌تهاجمی.
• هیسترکتومی: برداشتن رحم که اغلب از طریق جراحی روباتیک تک موضعی انجام می‌شود که در آن یک برش بسیار کوچک روی شکم ایجاد می‌شود. اگر امکان جراحی روباتیک نباشد، هیسترکتومی به روشِ تکنیک لاپاروسکوپی و از طریق برش در واژن یا برش در ناحیه شکم انجام می‌شود.

• جراحی دوطرفه‌ی سالپینگو-اوفورکتومی برای برداشتن هر دو تخمدان و لوله‌های فالوپ که اغلب به روش لاپاروسکوپی انجام می‌شود.

شیمی‌ درمانی

ممکن است بعد از جراحی برای از بین بردن سلول‌های سرطانی باقی مانده در بدن، انجام شیمی‌درمانی تجویز شود. شیمی‌درمانی داخلِ صفاقی (IP therapy) نوعی شیمی‌درمانی است که داروهای ضد سرطان را مستقیماً از طریق دریچه ای در شکم بیمار به داخل حفره شکمی می‌رساند، جایی که سرطان تخمدان در آن به احتمال زیاد در حال گسترش است. علاوه بر این، داروهای شیمی‌درمانی به صورت تزریق وریدی وارد خون نیز می‌شوند و به سراسر بدن می‌رسند.

هورمون‌درمانی

در روش هورمون‌درمانی از داروها برای جلوگیری از تأثیر هورمون استروژن بر روی سلول‌های سرطانی تخمدان استفاده می‌شود. برخی از سلولهای سرطانی تخمدان از هورمون استروژن برای رشد خود استفاده می‌کنند، بنابراین انسداد استروژن ممکن است به کنترل سرطان کمک کند. هورمون‌درمانی بیشتر برای انواع سرطانی مفید است که رشد آنها آهسته تر است. این روش همچنین در مواردی به کار می‌رود که سرطان پس از یک دوره درمان، مجدداً عود کرده است.

ایمونوتراپی

ایمونوتراپی از سیستم ایمنی بدن برای مبارزه با سرطان استفاده می‌کند. سیستم ایمنی بدن که با بیماری مبارزه می‌کند ممکن است به سلول‌های سرطانی حمله نکند زیرا آنها پروتئین‌هایی تولید می‌کنند که به آنها کمک می‌کند از سلول‌های سیستم ایمنی بدن پنهان شوند. ایمونوتراپی در این فرایند مداخله می‌کند و سلول‌های سرطانی را به سیستم ایمنی می‌شناساند. ایمونوتراپی تحت شرایط خاصی به عنوان گزینه مناسب برای درمان سرطان تخمدان در نظر گرفته می‌شود.

پرتودرمانی

پرتودرمانی به ندرت به عنوان بخشی از برنامه درمانی برای سرطان تخمدان در نظر گرفته می‌شود اما در صورت گسترش سرطان تخمدان به سایر نقاط بدن ممکن است مورد استفاده قرار گیرد.

تارگِت‌تراپی یا درمان با داروهای هدفمند 

در روش تارگت‌تراپی با استفاده از داروهایی خاص در عملکرد پروتئین‌ها یا گیرنده‌های سلول‌های سرطانی اختلال ایجاد می‌شود. سلول‌های سرطانی برای رشد خود به این گیرنده‌ها و پروتئین‌ها نیاز دارند. در روش تارگت‌تراپی همچنین رگ‌های خونی که سلول‌های سرطانی را تغذیه می‌کنند، مسدود می‌شوند. متخصصین آنکولوژیست ممکن است همزمان با سایر درمان‌های سرطان، تکنیک تارکت تراپی را نیز اجرا کنند.