علت و درمان لکه بینی قبل و بعد از پریود

تقریباً تمامی زنان در طول سال‌های باروریشان دچار پریودی نامنظم می‌شوند. لکه بینی به معنای خروج مقدار کمی خون از واژن در قبل یا بعد از دوره‌ی پریودی است. این لکه‌ها معمولاً به شکل لخته‌هایی به رنگ خون و یا ترشحات قرمز و قهوه‌ای‌ رنگ واژن دیده می‌شوند. لکه بینی در طول پریودی و یا بعد از آن را به‌ عنوان خونریزی بین قاعدگی می‌شناسند و این پدیده می‌تواند به دلایل مختلفی اتفاق افتد. از میان این دلایل می‌توان به اختلالات هورمونی زنان، جلوگیری از بارداری، حاملگی، عفونت و دیگر اختلالات مربوط به دستگاه تولیدمثل اشاره کرد.  در برخی موارد لکه بینی غیرعادی به‌طور طبیعی درمان می‌شود اما در برخی دیگر این شرایط نیاز به درمان دارد و اگر نادیده گرفته شود و بیمار به پزشک مراجعه ننماید باعث شدیدتر شدن بیماری می‌شود. اگر این خونریزی به دلیل بیماری‌هایی نظیر عفونت، سرطان و یا دیگر بیماری‌های جدی باشد می‌تواند زندگی فرد به خطر بیندازد.

اگرچه در بسیاری از موارد لکه بینی در طول پریودی و بعد از آن هیچ‌گونه خطری برای فرد ندارد اما بهتر است در صورت مشاهده لکه بینی قاعدگی برای فهمیدن علت آن به متخصص زنان و زایمان مراجعه شود. زمانی که علت این خونریزی مشخص شد متخصص زنان و زایمان در صورت نیاز بهترین و مناسب‌ترین روش درمانی را به شما پیشنهاد می‌کند. در صورت مشاهده خونریزی شدید سریعاً به دنبال درمان آن باشید چراکه ممکن است این خونریزی ناشی از بیماری‌های مقاربتی باشد و یا شما باردار باشید.

دلایل لکه بینی

دلایل مرتبط با قاعدگی

دلایل زیادی می‌تواند باعث لکه بینی بعد از پریود در زنانی که به‌طور طبیعی پریود می‌شوند و برای پریودی هیچ‌گونه داروی هورمونی مصرف نمی‌کنند، شود. بیشتر زنان در هنگام تخمک‌گذاری یعنی زمانی که یک تخمک از تخمدان آزاد می‌شود دچار لکه بینی می‌شوند. تخمک گزاری معمولاً 2 هفته بعد از شروع پریود انجام می‌شود. و علت لکه بینی به دلیل پایین آمدن طبیعی سطح استروژن در این زمان است. چرخه‌ی عدم تولید تخمک که در آن تخمدان‌ها نمی‌توانند تخمکی تولید و آزاد کنند یکی دیگر از عوامل لکه بینی و خونریزی بین پریودی است. عدم تخمک‌گذاری زنان می‌تواند به دلیل بیماری و یا استرس شدید باشد و معمولاً در اوایل و اواخر دوران قاعدگی فرد اتفاق می‌افتد. تغییرات هورمونی مانند کم‌کاری و پرکاری تیروئید و سندروم تخمدان پلی کیستیک در عدم تولید تخمک نقش دارند.

دلایل مرتبط با پیشگیری از بارداری

داروهای ضدبارداری که باعث سرکوب چرخه‌ی طبیعی قاعدگی می‌شوند می‌توانند باعث لکه بینی در فرد شوند. از عوارض استفاده از آیودی های هورمونی مانند آیودی اسکیلا و میرنا می‌توان به لکه بینی شدید در 3 تا 6 ماه اول جایگذاری اشاره کرد. اشخاصی که از آیودی های مسی استفاده می‌کنند در مقایسه با کسانی که از آیودی هورمونی استفاده نمی‌کنند دچار خونریزی شدیدتری می‌شوند. اگرچه با ادامه مصرف آیودی مسی خونریزی کاهش پیدا می‌کند اما لکه بینی همچنان ادامه پیدا می‌کند.

دلایل مرتبط با روابط جنسی

روابط جنسی گاهی باعث خونریزی می‌شود و این خونریزی می‌تواند منجر به لکه بینی شود. این خونریزی می‌تواند ناشی از تحریک واژن و یا دهانه‌ی رحم باشد که در قسمت ورودی رحم و بالاتر از واژن قرار دارد. تحریک واژن و خونریزی ناشی از روابط جنسی معمولاً در زنانی رخ می‌دهد که به دوران یائسگی خود نزدیک می‌شوند و دچار خشکی واژن شده‌اند. خونریزی دهانه رحم در هنگام رابطه جنسی معمولاً به دلیل اکتروپیون دهانه رحم رخ می‌دهد. در هنگام اکتروپیون دهانه رحم بافت دهانه رحم تا بخش خارجی سیروکس کشیده می‌شود. این بافت شکننده و نازک به‌ آسانی و در هنگام رابطه جنسی خونریزی می‌کند. زنانی که از داروهای ضدبارداری استفاده می‌کنند به‌طور موقت دچار اکتروپیون دهانه رحم می‌شوند.

دلایل مرتبط با حاملگی و بیماری‌های عفونی

از دیگر دلایل لکه بینی قبل از پریود و بعد از پریود می‌توان به عفونت دستگاه تولید‌مثل زنان اشاره کرد. ویروس‌های کلامیدیا، گونوره و زگیل تناسلی باعث مقدار کمی خونریزی و لکه بینی در بین دوره‌های پریودی می‌شوند. این خونریزی معمولاً با داشتن روابط جنسی تشدید می‌شود. ازآنجایی‌که این بیماری‌ها هیچ نشانه‌ای از خود بروز نمی‌دهند، لکه بینی تنها راه شناخت آن‌هاست. لکه بینی در زمان نزدیک به پریود می‌تواند نشانه‌ی بارداری باشد. این نوع خونریزی که به‌عنوان خونریزی لانه گزینی شناخته می‌شود زمانی اتفاق می‌افتد جنین در داخل رحم تشکیل می‌شود. زنانی که در هنگام پریود خونریزی کمی دارند ممکن است خونریزی لانه گزینی را با پریود اشتباه کنند.

دیگر دلایل مرتبط با پزشکی و دستگاه تولیدمثل

رشد سلول‌های غیر سرطانی و در موارد نادر سرطانی نیز می‌تواند دلیل لکه بینی  و خونریزی در بین دوره‌های پریودی شود. و این خونریزی ممکن است در هنگام رابطه جنسی رخ دهد. از بیماری‌های ناشی از رشد سلولی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

•  فیبروم رحم
•  پولیپ رحم و تخمدان
•  سرطان تخمدان و رحم

زنانی که دچار اختلالات خونریزی می‌شوند معمولاً پریودهای طولانی و شدیدی را پشت سر می‌گذارند و دچار لکه بینی می‌شوند. استفاده از برخی از داروها نیز ممکن است باعث تشدید اختلال خونریزی شوند. داروهایی مانند:

•  داروهای حاوی تاموکسیفن مربوط به سرطان سینه مانند نولوادکس
•  داروها ضد انعقاد خون مانند وارفارین (کومادین)، کلوپیدوگرل (پلویکس)، پراداکسا، آپیکسابا و ریواروکسابان

تشخیص

متخصصین پیشنهاد می‌کنند تا در صورت داشتن خونریزی‌های بی‌قاعده حتماً به پزشک مراجعه نمایید. پزشک برای تشخیص علت لکه بینی از فرد چند آزمایش می‌گیرد. این آزمایش‌ها شامل موارد زیر می‌شود:

•  تست حاملگی
•  تست شمارش خون
•  آزمایش تیروئید
•  آزمایش کبد
•  تست پاپ اسمیر
•  اسکن اولتراسوند لگن

همچنین در برخی موارد ممکن است پزشک برای تشخیص علت لکه بینی چندین آزمایش فیزیکی مانند معاینه لگن انجام دهد. ثبت تاریخ چرخه‌ی قاعدگی می‌تواند بسیار کمک‌کننده باشد. اگر فردی به‌ طور مرتب دچار لکه بینی می‌شود بسیار مهم است که تاریخ شروع پریود، اتمام آن، شدت خونریزی و مدت آن را ثبت کند. همچنین زمان و میزان لکه بینی‌ها و خونریزی‌های بین دوره‌های بین پریودی خود را نیز یادداشت نماید. اگر فرد در هنگام خونریزی و لکه بینی دچار درد کمر، فشار بر روی لگن و التهاب واژن شد حتماً باید این موارد را به پزشک اطلاع دهد.

درمان لکه بینی در بین دوره‌های پریود

•  داروهایی برای درمان اختلالات هورمونی
•  تغییر داروهای ضدبارداری با سطح بالاتر یا پایین‌تر استروژن و پروژسترون
•  انجام جراحی برای درمان آندومترویوز، پولیپ و فیبروم رحم. در مواردی که سقط‌جنین دلیل لکه بینی و خونریزی است می‌توان از کورتاژ تشخیصی برای درمان آن استفاده کرد.

جلوگیری از لکه بینی

بیماران با دنبال کردن توصیه‌های پزشک و راهکارهای زیر از لکه بینی و خونریزی‌های بین قاعدگی جلوگیری کنند:

•  اولین و مهم‌ترین راهکار این است که اگر از داروهای ضدبارداری استفاده می‌کنید آن‌ها را درست طبق دستور پزشک مصرف نمایید و از مصرف کردن آن به‌صورت بی‌قاعده بپرهیزید چراکه این قضیه باعث لکه بینی و خونریزی می‌شود.
•  از پزشکتان بخواهید تا در صورت امکان مصرف داروها رقیق‌کننده خون مانند آسپرین را کاهش دهد.
•  به‌صورت سالیانه برای تشخیص سرطان رحم از سلول‌های رحم خود نمونه‌برداری کنید. این سرطان که قابل‌درمان است به‌ شدت باعث خونریزی می‌شود.
•  با داشتن وزن مناسب از سرطان رحم پیشگیری کنید. اضافه‌ وزن به‌خصوص بعد از دوران یائسگی از اصلی‌ترین دلایل ابتلا به سرطان رحم است.
•  از استفاده از وسایلی که داخل رحم می‌شوند پرهیز کنید چراکه باعث تشدید لکه بینی می‌شوند.
•  از استرس دوری‌کنید چرا که استرس باعث لکه بینی در دوران بین قاعدگی می‌شود. برای کاهش استرس خود از راهکارهای متفاوتی مانند مدیتیشن و ورزش استفاده کنید.
•  زمان چرخه‌ی قاعدگی خود را به یاد داشته باشید تا تشخیص دهید که خونریزی و لکه بینی شما بی‌قاعده است یا نه. هرگونه تغییر چشمگیر در چرخه‌ی قاعدگی باید به پزشک اطلاع داده شود.