خونریزی یا لکه بینی بین دوره‌های منظم ماهانه می‌تواند برای شما نگران کننده باشد. وقتی این اتفاق بیفتد، ممکن است فقط یک یا دو لکه خون روی لباس زیر یا دستمال توالت خود مشاهده کنید، یا ممکن است به گونه‌ای خونریزی داشته باشید که انگار دوره پریودی خود را آغاز کرده‌اید.
بعضی از خانم‌ها ممکن است در طول تخمک‌گذاری لکه بینی را تجربه کنند که طبیعی است. اگرچه دلایل خونریزی نامنظم با توجه به شرایط سلامتی فردی می‌تواند متفاوت باشد، اما بارداری، قرص و روش‌های ضدبارداری و عفونت، برخی از دلایل شایع این مسئله هستند. در حالی که دلایل خوش خیمی برای این علائم وجود دارد، اما این موضوع می‌تواند به مشکلات جدی‌تری نیز که نیاز به درمان دارند اشاره کند.
تفاوت لکه بینی و پریود
لکه بینی به هر خونریزی از واژن (خونریزی واژینال) گفته میشود که دلیل آن چرخه قاعدگی ماهانه خانم‌ها نیست. برخی از خانم‌ها، خونریزی اندک و کمرنگ قبل و بعد از پریود را نیز لکه بینی میگویند.
بعضی از خانم‌ها مراقب شروع و پایان سیکل‌های قاعدگی خود هستند و می‌دانند چه چیزی برای بدنشان طبیعی است، به این معنی که آن‌ها معمولاً می‌توانند تفاوت بین لکه بینی و خونریزی منظم را می‌دانند.
خونریزی قاعدگی
خونریزی قاعدگی تقریباً در هر ۲۸ روز در زنان غیر باردار رخ می‌دهد. هر ماه، پوشش داخل دیواره‌ی رحم غلیظ میشود تا برای بارداری آماده شود. اگر حاملگی در زن حاصل نشود، رحم این پوشش روی دیواره‌ی خود را بیرون ریخته و باعث ایجاد یک دوره ماهانه میشود.
برخی از خصوصیات خونریزی قاعدگی عبارت‌اند از:
- یک برنامه منظم: در حالی که مدت زمان بین پریودها در بین زنان متفاوت است، اکثر خانم‌ها هر ماه دوره‌هایی را تقریباً در یک زمان مشخص تجربه می‌کنند.
- یک الگوی خونریزی قابل پیش بینی: خونریزی قاعدگی هر زن از الگوی مشخصی برای خود پیروی می‌کند. برای بسیاری از خانم‌ها، یک سیکل ماهانه با لکه بینی شروع میشود، برای یکی یا دو روز خونریزی سنگین‌تر میشود و سپس به تدریج سبک‌تر میشود و با لکه بینی پایان می‌یابد.
- مدت زمان بدون خونریزی: برخی از زنانی که عدم تعادل هورمونی و یا بیماری خاصی دارند ممکن است در طول ماه لکه‌هایی ببینند. پریودها معمولاً ۵-۷ روز به طول می‌انجامند و هرگز یک ماه کامل طول نمی‌کشد.
- خونریزی قاعدگی غالباً با علائم دیگر همراه است: در طی هفته یا قبل از شروع پریود، تغییراتی در هورمون‌ها می‌تواند علائمی مانند تحریک و درد در پستان و سردرد را ایجاد کند. از آنجا که رحم برای بیرون راندن این لایه‌ی رحمی (به‌صورت خون) منقبض میشود، برخی از زنان دچار گرفتگی و درد ر زیر شکم می‌شوند که می‌تواند از خفیف تا شدید باشد.
- خون قاعدگی معمولاً قرمز است: رنگ خون می‌تواند وجه تمایزی بین پریودی و لکه بینی باشد، اگرچه ممکن است خون در آغاز یا پایان پریود قهوه‌ای باشد. برخی از خانم‌ها در عادت ماهانه خود لخته‌های بزرگی یا رشته‌هایی از خون را مشاهده می‌کنند که در لکه بینی کمتر دیده میشود.
لکه بینی
طیف وسیعی از عوامل می‌تواند باعث لکه بینی شود و الگوی لکه بینی هر زن ممکن است کمی متفاوت باشد.
برخی از ویژگی‌های لکه بینی عبارت‌اند از:
- زمان نامنظم: خانم‌ها ممکن است فقط برای یک روز لکه ببینند، سپس خونریزی متوقف شده و دوباره شروع شود. بعضی از خانم‌ها در طول ماه به طور متناوب لکه بینی را تجربه می‌کنند.
- خونریزی مرتبط با حوادث قابل پیش بینی چرخه قاعدگی: لکه بینی بی دلیل اغلب نامنظم است؛ اما لکه بینی می‌تواند در کنار تخمک‌گذاری نیز رخ دهد. برخی از خانم‌ها هر ماه یک یا دو روز، لکه بینی کمرنگی را مشاهده می‌کنند.
- ممکن است با صدمات یا علائم دیگر همراه باشد: این علائم شامل درد زیر شکم می‌باشد.
- رنگ لکه بینی غالباً متفاوت از رنگ خونریزی نرمال در عادت ماهانه است: برخی از خانم‌ها لکه خون قهوه‌ای رنگی را می‌بینند. برخی دیگر می‌دانند که خون ناشی از لکه بینی کمرنگ‌تر است، بافت متفاوتی دارد یا بوی عجیبی می‌دهد.
- ممکن است مربوط به داروهای جلوگیری و کنترل بارداری هورمونی باشد: با شروع مصرف قرص‌های جلوگیری و ضدبارداری هورمونی جدید، ممکن است میزان و زمان خونریزی تغییر یابد.
علت لکه بینی
لکه بینی همیشه به این معنا نیست که مشکلی وجود دارد. برخی از شایع‌ترین دلایلی که خانم‌ها دچار لکه بینی می‌شوند عبارت‌اند از:
تخمک‌گذاری
هنگامی که تخمدان تخمک را در فرایند تخمک گذاری آزاد می‌کند، یک فولیکول ریز شکسته میشود تا تخمک بیرون بیاید. در بعضی از خانم‌ها، این امر باعث لکه بینی میشود که یک روز طول می‌کشد. ممکن است چند روز قبل از وقوع تخمک گذاری، یک درد ناگهانی در سمت راست یا چپ پایین شکم وجود داشته باشد.
لکه بینی ناشی از تخمک گذاری در میانه‌ی سیکل اتفاق می‌افتد و هرگز سنگین و غلیظ نیست. ممکن است با کمی گرفتگی همراه باشد که مسئله‌ای نادر می‌باشد که ممکن است چند ساعت تا یک روز ادامه داشته باشد.
فیبروم یا پولیپ رحم
هنگامی که یک تخمک در تخمک گذاری رها میشود، ممکن است مقدار کمی لکه بینی ایجاد شود.
فیبروزهای رحمی و پولیپ ها، توده‌های غیر سرطانی در رحم هستند. اگرچه این توده‌ها می‌توانند بسیار بزرگ شوند و ممکن است باعث درد و بروز علائم دیگری شوند.
بسیاری از زنان مبتلا به فیبروز یا پولیپ رحمی، بین پریودهایشان، خونریزی نامنظمی را تجربه می‌کنند. انواع خاصی از لکه بینی نیز می‌تواند نشانگر وجود این توده‌های رحمی باشند. این شامل لکه بینی است که در چندین سیکل قاعدگی ادامه خواهد داشت، یا با علائم زیر همراه است:
- درد لگن
- مشکلات باروری
- پریودهای نامنظم
خونریزی ناشی از لانه گزینی
حدود یک هفته پس از بارور شدن تخمک توسط اسپرم، تخمک باید در رحم لانه گزینی کند. گاهی اوقات این امر باعث کمی خونریزی میشود که به خونریزی لانه گزینی معروف است.
ابن خونریزی به طور معمول فقط یک یا دو روز طول می‌کشد و حدود یک هفته پس از تخمک‌گذاری رخ می‌دهد؛ یعنی معمولاً حدود یک یا دو هفته قبل از پایان دوره قاعدگی اتفاق می‌افتد.
داروهای ضدبارداری هورمونی
داروها و روش‌های جلوگیری و ضدبارداری هورمونی، از جمله قرص‌های ضدبارداری، تزریقات و کاشت‌های هورمونی، می‌توانند باعث لکه بینی شوند. لکه بینی به ویژه در چند ماه اول معمول است، زیرا هورمون‌های بدن نسبت به داروهای ضدبارداری تنظیم می‌شوند.
لکه بینی ممکن است با گذشت زمان تغییر کند، می‌تواند به صورت متناوب اتفاق بیفتد یا از یک الگوی قابل پیش بینی پیروی کند. اگر لکه بینی چندین ماه پس از شروع بارداری شروع شود، بدون وجود لکه بینی قبلی، ممکن است نشانه‌ای از یک مشکل اساسی باشد و فرد باید به پزشک مراجعه کند.
شیر دادن به کودک
شیر دادن مادر به کودک منجر به خنثی کردن فرایند تخمک گذاری میشود، به‌خصوص اگر کودک به فقط از شیر مادر تغذیه کند. باید بدانید تخمک‌گذاری حدود ۲ هفته قبل از اولین پریود رخ می‌دهد، بنابراین امکان باردار شدن در هنگام شیردهی نیز وجود دارد.
اگرچه، بسیاری از زنانی که در حال شیردهی هستند دچار لکه بینی می‌شوند. تغییرات هورمونی مربوط به شیردهی می‌تواند باعث لکه بینی شود.
تغییرات هورمونی که هنگام آماده شدن بدن برای تخمک گذاری برای اولین بار پس از زایمان رخ می‌دهد، ممکن است باعث لکه بینی نیز شود.
آسیب‌ها
آسیب‌دیدگی واژن، گردن و دهانه‌ی رحم (سرویکس) یا رحم ممکن است باعث خونریزی غیرطبیعی شود. برای مثال مقاربت جنسی خشن یا آزمایش PAP اسمیر می‌تواند سرویکس یا بافت واژن را تحریک کند و باعث خونریزی شود.
اگر خونریزی جزئی است و همراه با درد نیست، معمولاً مشکلی نیست و خود برطرف میشود. ولی اگر خونریزی غیر قابل توضیح و سنگین یا همراه با درد باشد می‌تواند یک مسئله‌ی اورژانسی باشد.
سقط جنین
حدود نیمی از زنانی که در دوران بارداری دچار خونریزی می‌شوند، سقط جنین اتفاق خواهد افتاد. در بعضی موارد، خونریزی اولین علامت بارداری زن است. سقط جنینی که خیلی زود رخ می‌دهد، معمولاً ممکن است با خونریزی سنگین پریودی اشتباه گرفته شود.
بیماری‌های مقاربتی
برخی بیماری‌ها و عفونت‌های مقاربتی (STI) می‌توانند باعث خونریزی غیرطبیعی واژن شوند که به نظر می‌رسد لکه بینی باشد. سوزاک یک علت رایج است و همچنین ممکن است باعث ترشحات غیرمعمول یا سوزش در هنگام ادرار شود.
بیماری التهابی لگن (PID) نوعی التهاب مزمن لگن است که در اثر عفونت ایجاد میشود. در صورت عدم درمان علائم، خانم‌های مبتلا به PID می‌توانند دچار ناباروری شوند. PID اغلب به ویژه پس از مقاربت باعث لکه بینی میشود. همچنین می‌تواند باعث درد لگن شود.
سرطان
اگرچه این امر نادر است، اما لکه بینی ممکن است نشانه سرطان نیز باشد. انواع سرطان‌هایی که می‌تواند باعث لکه بینی شود عبارت‌اند از:
- سرطان واژن
- سرطان دهانه رحم
- سرطان رحم
- سرطان تخمدان
لکه بینی اغلب با درد و علائم دیگری همراه است و می‌تواند چند ماه طول بکشد. ممکن است علائم بهتر و سپس بدتر شود، یا به تدریج بدتر شوند.
زنانی که از سنین یائسگی گذشته‌اند و یا سابقه خانوادگی در ابتلا به این سرطان‌ها را دارند، در معرض خطر بیشتری قرار دارند. خونریزی واژن برای زنان یائسه، هرگز امری عادی نیست.
دلایل مربوط به روش‌های ضدبارداری
عوامل مرتبط با قرص‌های ضدبارداری عبارت‌اند از:
- شروع، متوقف کردن یا فراموش کردن دوز مصرف قرص‌های ضدبارداری خوراکی (قرص‌های جلوگیری) یا استروژن می‌تواند منجر به لکه بینی یا خونریزی شود.
- ممکن است هنگام استفاده از پچ ها، کاشت‌ها یا تزریق‌های ضدبارداری خونریزی نامنظم واژن مشاهده شود.
- آ یو دی ها به عنوان یکی از دلیل بروز لکه بینی های گاه به گاه شناخته شده‌اند.
- پایین بودن سطح تیروئید و سطح بالای تیروئید هر دو می‌توانند دلیل لکه بینی باشند.
- سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) یک عدم تعادل هورمون است که در تخمک گذاری تأثیر می‌گذارد و می‌تواند باعث خونریزی شود.
- خشکی واژن یا آتروفی بعد از یائسگی نیز یکی از دلایل این امر است.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
هرگونه خونریزی بی‌دلیل واژینال که بین عادت‌های ماهانه اتفاق می‌افتد، دلیلی برای مراجعه به یک پزشک می‌باشد. اگرچه این مسئله در هر سنی باید گزارش شود، به ویژه برای دخترانی که هنوز بلوغ را پشت سر نگذاشته‌اند و برای زنانی که از یائسگی گذشته‌اند، نگران کننده است. اگر باردار هستید و لکه بینی یا خونریزی دارید، باید به پزشک مراجعه کنید.
در صورت شدید بودن خونریزی، یا همراه با درد، تب، سرگیجه، لرز، تهوع یا استفراغ باید فوراً به پزشک مراجعه کنید.
اگر مطمئن نیستید که خون از واژن است یا از منبع دیگری، یک تامپون را وارد کنید. اگر خونریزی ادامه داشته باشد، ممکن است به جای واژن، از مقعد یا مجاری ادراری شما ناشی شود. در این موارد نیز باید فوراً به پزشک مراجعه کنید.
تشخیص
هنگام مراجعه به پزشک و یا متخصص مربوطه برای تشخیص خونریزی یا لکه بینی بین پریودها، باید یک سابقه‌ی پزشکی کاملی را از خود به وی ارائه دهید. همچنین اگر اخیراً تحت معاینه و یا آزمایشی قرار نگرفته‌اید، انتظار داشته باشید که یک معاینه لگنی، از جمله پاپ اسمیر برای شما انجام شود.
اگر تقویم چرخه قاعدگی‌تان را به خاطر دارید، این به شما در پاسخ به سؤالی که پزشک یا متخصص مربوطه از شما در مورد خونریزی‌تان می‌پرسد، کمک می‌کند. این سؤالات ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- چه مدت است که خونریزی بین پریودها را تجربه کرده‌اید؟
- آیا این اتفاق هر ماه رخ می‌دهد یا این اولین بار است؟
- در چه زمانی از دوره از قاعدگی شما خونریزی شروع شد و چه مدت طول کشید؟
- در صورت بروز خونریزی بین دوره‌ها، گرفتگی قاعدگی را تجربه می‌کنید؟
- آیا چیزی باعث بدتر یا بهتر شدن خونریزی میشود؟
- آیا با افزایش فعالیت بدنی خونریزی بدتر است؟
اگر باردار هستید یا اخیراً سقط جنین داشته‌اید یا سقط جنین انجام داده‌اید، باید پزشک خود را مطلع کنید. در مورد هرگونه جراحت یا انجام هرگونه عمل پزشکی یا جراحی داخل رحمی نیز همین مسئله صدق می‌کند.
اگر برای اولین بار به پزشک مراجعه می‌کنید، از شما درباره سنی که اولین بار پریود شدید، اینکه آیا نزدیکی دارید یا خیر و از چه روش ضدبارداری استفاده می‌کنید خواهد پرسید.
به یاد داشته باشید که پزشک خود را در مورد هرگونه داروی با نسخه یا بدون نسخه‌ای (از جمله مکمل‌های گیاهی) که مصرف می‌کنید، آگاه سازید.
درمان لکه بینی
درمان خونریزی واژینال یا رحمی شما بستگی به پاسخ سوالاتی دارد که پزشک از شما پرسیده است و همچنین یافته های حاصل از معاینه لگن شما. بر اساس ارزیابی اولیه ممکن است آزمایش‌های بیشتر یا درمان لازم انجام شود؛ اما همیشه خونریزی واژن بی‌دلیل و غیرقابل توجیه را باید به عنوان یک علامت جدی درمان کرد.
در صورت سنگین بودن خونریزی بین دوره‌های شما، ممکن است برایتان استراحت توصیه شود. از تقویم چرخه قاعدگی خود برای ثبت تعداد تامپون یا پدها استفاده شده استفاده کنید. این اطلاعات می‌تواند به پزشک شما کمک کند تا تشخیص دهد که خونریزی بیش از حدی دارید یا خیر.
در هنگام قاعدگی آسپرین مصرف نکنید، مگر در مواردی که پزشک معالجتان چیز دیگری گفته باشد. آسپرین می‌تواند خون را رقیق کند که ممکن است باعث افزایش خونریزی واژن شود.
