آزمايش لگن شامل معاینه سیستم تناسلی زنانه است. آزمايش لگن، به معاينه اندام‌هایی چون فرج، واژن، رحم، تخمدان‌ها ولوله‌های رحم می‌پردازد. مثانه و مقعد نیز به‌طورمعمول مورد معاينه قرار می‌گیرند. آزمايش لگن شامل معاينه بصری اندام‌های تناسلی خارجی و معاينه بصری داخلی دیواره‌های واژن و گردن رحم با استفاده از ابزاری به نام اسپکولوم برای باز کردن حفره واژینال است. به‌علاوه، اين آزمايش معاينه دستی، يا معاينه از طريق لمس سايز و شكل اندام‌های لگن را نيز شامل میشود.
آزمايش لگن ممکن است به‌عنوان بخشی از یک چكاپ منظم (معاينه كلی به‌منظور بررسی سلامت فرد) يا به‌منظور بررسی علائمی مانند خونریزی غیرطبیعی، ترشحات واژینال غیرطبیعی، یا درد انجام شود. آزمايشات لگن در طول چکاب‌های دوران بارداری نيز انجام میشود. آزمايشات لگن برای غربالگری‌های سرطان رحم كه در آن نمونه‌ای از سلول‌ها به‌منظور بررسی ميكروسكوپی از دهانه رحم (سرويكس) (كه به پاپ اسمير يا تست پاپ معروف است) گرفته میشود، نيز ضروری هستند. متخصص زنان و زایمان در مورد لزوم انجام آزمايشات بيشتر، جراحی‌ها، مراقبت‌های پس از عمل يا درمان به شما آگاهی‌های لازم را ارائه خواهد داد.
چه بیماری‌های از طريق آزمايش لگن قابل‌بررسی هستند؟
آزمايش لگن می‌تواند در ارزیابی و تشخیص چندین بيماری مفيد واقع شود. برخي از اين بیماری‌ها عبارت‌اند از:
- عفونت‌های منتقله از راه جنسی مانند سوزاك، سیفیلیس، تریکوموناس، ویروس پاپیلوم انسانی و کلامیدیا
- بررسی ابعاد دیافراگم یا قرار دادن یک دستگاه داخل رحمی (آ يو دی) برای پيشگيری از بارداری
- واژینوز باکتریال
- عفونت‌های قارچی
- عفونت‌های مجرای ادراری
- خونریزی غیرطبیعی رحم
- تومورهای فیبروئید
- کیست تخمدان
- نازايی
- سندرم تخمدان پلی کیستیک
- خونریزی مقعدی
- اندومتریوز
- تومورهای اندام‌های تناسلی
- زگیل تناسلی
- بارداری
- حاملگی خارج از رحم
چه موقع بیمار باید آزمايش لگن را انجام دهد؟
هیچ توصيه خاصی در مورد زمان انجام آزمايش لگن و معاینه زنان وجود ندارد. آزمايش لگن در 2 یا 3 سال اول به‌صورت سالانه انجام میشود. پس از انجام 2 يا 3 آزمايش لگن به‌طور سالانه، پزشك ممكن است انجام آزمايش لگن را هر 2 يا 3 سال یک‌بار توصيه كند. زنان بالای 21 سال باید آزمايشات منظم لگن، را همانند چکاب‌های كلي در دستور كار خود قرار دهند. گاهی اوقات پزشک قبل از تجویز روش‌های پيشگيری از بارداری آزمايش لگن را انجام می‌دهد.
آماده شدن برای آزمايش لگن
آزمايش لگن و معاینه زنان ممكن است نيازمند آمادگی‌های خاص باشد. از انجام آزمايش لگن و تست پاپ در زمان قاعدگی اجتناب کنید. بهتر است آزمايش لگن را در اواسط چرخه قاعدگی خود، بین 10 تا 20 روز پس از اولین روز یک دوره قاعدگی انجام دهید. 48 ساعت پيش از آزمايش لگن و تست پاپ از رابطه جنسی اجتناب كنيد. 48 ساعت قبل از آزمايش لگن و تست پاپ از شستشوی واژن، مصرف داروهای واژینال یا کرم‌های ضدبارداری (اسپرم کش)، فوم‌ها یا ژل‌ها (به‌جز موارد تجویزشده توسط پزشک) خودداری كنيد. این محصولات می‌توانند سلول‌های غیرطبیعی را از بین برده يا پنهان كنند. خالی كردن مثانه پيش از انجام آزمايش لگن موجب میشود كه بيمار احساس راحتی بيشتری داشته باشد. قبل از انجام آزمايش، متخصص مراقبت‌های بهداشتی سؤالاتی در مورد تاریخچه پزشکی و سابقه باروری بیمار مطرح خواهد كرد، ازجمله:
- تاریخ آخرین قاعدگی
- آيا فرد ازلحاظ جنسی فعال بوده و آيا از روش‌های پيشگيری از بارداری استفاده می‌کند.
- هرگونه اختلال در قاعدگی، مانند لکه بینی یا درد
- احتمال بارداری
فرآيند انجام آزمايش
بسیاری از زنان معاینه داخلی زنان را ازلحاظ جسمی و روحی مشكل می‌دانند. پزشکان تلاش می‌کنند كه تا حد امكان اين آزمايش را بدون درد انجام دهند و در طول معاینه زنان با دريافت بازخورد از بيمار موجب اطمينان خاطر او می‌گردند. تحقیقات نشان می‌دهد که احساس ناراحتی جسمی و روحی در طول معاینه لگن در برخی از زنان بيشتر است. پزشکان می‌توانند در طول آزمايش لگن، با چرب كردن محل فروکردن ابزار و آگاهی به زنان در مورد روند آزمايش قبل از شروع کار مراقبت ویژه‌ای به بيمار ارائه دهند. اگر بیمار در هر مرحله از آزمايش احساس ناراحتی كرد، بايد حتماً پزشك را مطلع سازد. متخصص مراقبت‌های بهداشتی از بیمار درخواست می‌کند تا لباس‌هایش را از کمر به پايين خارج ساخته و يك شيت مخصوص به تن كرده و بر روی ميز آزمايش دراز بكشد. معمولاً زانوها خم‌شده و با فاصله از يكديگر قرار می‌گیرند. این حالت امكان تنفس عميق و شل كردن عضلات در طول آزمايش لگن را فراهم می‌سازد.
آزمايش بصری
در ابتدا، پزشك به معاينه واژن به صورت بصری و فرج می‌پردازد. پزشك ممكن است قرمزی، خارش، ترشح، کیست یا هر علامتی که حاكی از وجود یک بیماری انتقال‌یافته از راه جنسی باشد، مانند زخم را موردبررسی قرار دهد.
آزمايش اسپوكولوم
سپس، پزشک برای معاینه واژن ابزاری به نام اسپکوكولوم را در واژن فرومی‌کند. اسپوكولوم ابزاری از جنس فولاد ضدزنگ یا پلاستيك و شبیه به یک تکه چوب است. زنان باید نفس عميق كشيده و سعی کنند عضلات واژن، مقعد و شکم خود را در هنگام فروکردن اسپوكولوم شل نگه‌دارند. گاهی اوقات پزشکان پيش از انجام آزمايش اسپلولوم را گرم می‌کنند.
پاپ اسمیر
پزشك ممکن است قبل از خارج كردن اسپکولوم، با استفاده از ابزاری شبيه به يك كاردك كوچك، ضربه‌هایی را به رحم وارد كند. بكشد. اين ابزار سلول‌ها را برای آزمایشات بعدی جمع‌آوری می‌کند. این روش معاینه زنان به پاپ اسمیر معروف است. پزشك با نگاه کردن به سلول‌ها، می‌تواند بیماری‌هایی نظیر سرطان و بیماری‌های منتقله از راه جنسی را تشخيص دهد.
معاينه دستی
اندام‌های باروری داخلی و اندام‌های جنسی بيمار از طريق معاينه دستی موردبررسی قرار می‌گیرند. این بدان معنا است که پزشك برای معاینه واژن دستکش‌های روغنی را به دست كرده و دو انگشت خود را در واژن بیمار فرومی‌کند و دست دیگر را بر روی شكم بيمار قرار می‌دهد. اين معاينه زنان به‌منظور بررسی بی‌نظمی و اختلالات رحم یا تخمدان‌ها انجام می‌گیرد. در طول اين معاينه، پزشک قادر خواهد بود تا اندازه رحم بیمار را تعیین کند. همچنين احتمال بارداری و نيز هرگونه اختلال لوله‌های رحمی نيز قابل‌بررسی می‌باشند. درنهایت، ممکن است یک معاینه مقعدی نيز انجام شود. گاهی اوقات، پزشك انگشتان خود را به‌طور هم‌زمان به داخل مقعد و واژن فرومی‌کند تا ناهنجاری‌های موجود در بافت بین دو اندام را بررسی کند.
نتیجه
پزشک قادر خواهد بود تا در صورت بروز هرگونه ناهنجاری، بیمار را بلافاصله مطلع سازد. بااین‌حال، نتایج پاپ اسمیر ممکن است چند روز طول بکشد. پزشک ممکن است داروهايی را تجویز کند یا دستور مراجعه بعدی را بدهد. یافته‌های غیرطبیعی ممکن است به این معنا باشد که تحقیقات بیشتری لازم است. یافته‌های غیرطبیعی ممکن است شامل موارد زير باشد:
- التهاب
- جراحت‌های باز یا زخم
- ترشحات غیرطبیعی
- تورم فرج، مهبل یا دهانه رحم
- درد غیرمعمول یا حساسيت به لمس
- توده یا تومور
- بزرگی يا عدم تحرك (ثبات) رحم يا تخمدان‌ها
- عدم قرارگيری طبيعی رحم يا تخمدان‌ها در شكم
خطرات
آزمايشات لگن رايج هستند، اما ممکن است در طول انجام آزمايش و تشخیص بيمار اندكی احساس ناراحتی كند.
