واژینیت از لحاظ پزشکی با عنوان تحریک و یا التهاب واژن توصیف میشود. محیط طبیعی واژن، اسیدی است، که به جلوگیری از رشد زیاد ارگانیسم‌هایی که می‌توانند باعث واژینیت شوند، کمک می‌کند. اما وقتی که اختلال پوشش در اثر استرس شدید یا استفاده از آنتی بیوتیک اتفاق می‌افتد، واژینیت ممکن است ایجاد شود. واژینیت یک بیماری بسیار رایج است که میلیونها زن را هر ساله تحت تاثیر قرار می‌دهد. راه‌های مختلفی برای درمان واژینیت بسته به علت عفونت وجود دارد: واژینوز باکتریایی می‌تواند به صورت خوراکی یا داخل واژینال با نسخه تجویزی برای دارو درمان شود؛ یک عفونت قارچی می‌تواند به صورت خوراکی یا داخل واژینال با داروهای ضد قارچی تجویزی یا بدون نسخه درمان شود؛ و یک عفونت تریکوموناس معمولا با یک آنتی بیوتیک خوراکی تجویزی درمان میشود. به منظور به حداقل رساندن خطر ابتلا به واژینیت، برخی از پیشنهادات کلی برای سلامت خوب واژن وجود دارد.
کلید درمان مناسب واژینیت تشخیص مناسب است. این کار همیشه آسان نیست زیرا علائم مشابه در انواع مختلف واژینیت وجود دارد. شما می‌توانید با توجه زیاد به اینکه دقیقا چه علائمی دارید و چه زمانی رخ داده‌اند همراه با توصیف رنگ، درجه‌ی غلظت، مقدار و بوی ترشح غیر طبیعی تا حد زیادی به متخصص زنان و زایمان کمک کنید. از آنجا که انواع مختلف واژینیت علل مختلفی دارند، درمان خاصی باید بسته به نوع واژینیت موجود باشد. متخصص زنان و زایمان پس از تشخیص، درمان مناسب را پیدا خواهد کرد. مهم است که دستورالعمل‌های پزشک، و همچنین دستورالعمل‌هایی که با دارو همراه است را دنبال کنید. هنگامی که علائمتان از بین رفتند، مصرف دارو را متوقف نکنید.
انواع
انواع مختلف واژینیت بسته به علت آن وجود دارد.
شایع‌ترین علائم عبارتند از:
- واژینیت آتروفیک: درون پوشه یا پوشش واژن هنگامی که میزان استروژن در طی یائسگی کاهش می‌یابد، نازک میشود، و باعث میشود که بیشتر در معرض تحریک و التهاب قرار گیرد.
- واژینوز باکتریال: این ناشی از رشد بیش از حد باکتری‌های طبیعی در مهبل (واژن) است.
بیماران معمولا سطح کمی از باکتری‌های طبیعی واژن به نام لاکتوباسیلوس را دارند.
- تریکوموناس واژینالیس: گاهی اوقات اشاره به تریکومونیاز دارد، تریکوموناس واژینالیس ناشی از مقاربت جنسی است، یک انگل تک یاخته‌ای تک سلولی مقاربتی است، و ممکن است سایر قسمت‌های دستگاه ادراری تناسلی، از جمله مجرای ادرار، که در آنجا ادرار از بدن خارج میشود، را آلوده کند.
- کاندیدا آلبیکنس: مخمری که سبب عفونت قارچی که با نام برفک واژن شناخته میشود، میشود. کاندیدا در مقادیر اندکی در روده وجود دارد و معمولا توسط باکتری‌های نرمال روده کنترل میشود.
عوامل خطر
عواملی که خطر واژینیت را افزایش می‌دهند عبارتند از:
- بارداری
- دوش و استفاده از محصولات واژن، مانند اسپری‌ها، اسپرم کش‌ها و دستگاه‌های جلوگیری از بارداری
- استفاده از آنتی بیوتیک
- پوشیدن شلوارهای تنگ و یا لباس زیر مرطوب
زنان مبتلا به دیابت به ویژه مستعد واژینیت هستند.
علائم
شايع‌ترين علائم واژينيت عبارتند از:
- سوزش ناحیه تناسلی
- ترشحی که ممکن است سفید، خاکستری، رقیق یا کف‌دار باشد.
- التهاب، منجر به قرمزی و تورم لبه‌های واژن و پره‌های داخلی لبه‌ی واژن میشود، و ناحیه میان دوراهی که عمدتا ناشی از سلول‌های ایمنی اضافه‌‌ی بدن است.
- اشکال در وضع ادرار، که درد و ناراحتی در هنگام ادرار است.
- مقاربت جنسی دردناک، که با نام دیسپارونیا (دش هماغوشی) شناخته میشود.
- بوی گند یا ماهی گندیده واژن
عوارض
داشتن واژینوز باکتریال (BV) با افزایش خطر ابتلا به بیماری التهابی لگن (PID) همراه بوده است، که یک عفونت جدی رحم و لوله‌های فالوپ است. واژینوز باکتریال تریکومونیاز خطر ابتلا به HIV را برای زنانی که همسر یا شریک جنسی‌شان مبتلا به HIV است، افزایش می‌دهد. داشتن تریکومونیاز یا واژینوز باکتریایی نیز ممکن است شانس انتقال عفونت اچ آی وی زن به شریک جنسی‌اش را افزایش دهد. داشتن واژینوز باکتریایی یا تریکومونیاز در حین بارداری ممکن است یک زن را در معرض خطر ابتلا به برخی از عوارض حاملگی قرار دهد، از جمله با داشتن استعداد زایمان زودرس یا نوزاد با وزن کم. درمان واژینوز باکتریایی و یا تریکومونیاز ممکن است به کاهش خطر این عوارض کمک کند. از سوی دیگر، داشتن عفونت مخمر در دوران بارداری به طور معمول برای نوزاد یا حاملگی خطر ندارد.
تشخیص
آزمایشات برای واژینیت ساده هستند و می‌توانند به درستی در مطب پزشک انجام شوند. پزشک ممکن است واژن بیمار را بررسی کند و از یک سواپ برای گرفتن نمونه‌ای از ترشح استفاده کند. واژینیت با بررسی ظاهر مایعات واژن، pH واژن، حضور آمین‌های فرار (بویی که بوجود آورنده گاز است) و تشخیص میکروسکوپی سلول‌های کلو شناسایی میشود. در حال حاضر آزمایش‌های جدید برای کمک به پزشک در تشخیص، در دسترس است. برای کمک به پزشک برای پیدا کردن مشکل زن:
- هنگامی که زن عادت ماهیانه ندارد، باید برای وی آزمایش تعیین کرد.
- زن 24 ساعت قبل از آزمایش از دوش استفاده نکند.
- از اسپری واژینال 24 ساعت قبل از آزمایش خود استفاده نکنید.
درمان
درمان مورد نیاز بستگی به نوع واژینیت یک زن دارد.
واژینوز باکتریال
واژینوز باکتریال (BV) با یک آنتی بیوتیک درمان میشود که از شر باکتری‌های مضر خلاص میشود و باکتری‌های خوب را باقی می‌گذارد. زنان برای این دارو نیاز به نسخه دارند. هیچ درمان بدون نسخه‌ای برای واژینوز باکتریال وجود ندارد. درمان برای زنان مبتلا به علائم توصیه میشود. در طول درمان زنان نه باید رابطه‌ِ جنسی داشته باشند و نه از کاندون استفاده کنند.
عفونت مخمر
عفونت‌های قارچی معمولا با کرم موضعی یا دارویی که در داخل واژن قرار می‌گیرد درمان می‌شوند. یک ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی می‌تواند نسخه‌ای را برای درمان اکثر عفونت‌ها مخمر تجویز کند. گرچه درمان‌های عفونت قارچی مي‌توانند بدون نسخه خریداری شوند، زنان بايد به يک ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتي براي تأييد علت علايم واژينال مراجعه کنند. داروهای مورد استفاده برای درمان عفونت مخمر یا قارچی، دیگر انواع واژینیت را درمان نمی‌کنند.
تریکومونیاسیس
تریکومونیاسیس و دیگر عفونت‌های منتقله از راه جنسی (STIs) باید بلافاصله درمان شوند. تریکومونیاسیس معمولا با داروهای ضد قارچ تک دوز درمان میشود. زن هم باید برای جلوگیری از گسترش عفونت به دیگران و هم برای جلوگیری به دوباره مبتلا شدن به آن، درمان شود. برخی دیگر از عفونت‌های منتقله از راه جنسی که باعث ناراحتی واژن می‌شوند نمی‌توانند درمان شوند، اما علائم آنها را می‌توان با درمان کنترل کرد.
واژینیت ناشی از آلرژی یا حساسیت
واژینیت ناشی از حساسیت یا آلرژی می‌تواند با استفاده نکردن از محصولی که باعث ایجاد علایم میشود، درمان شود. یک ارائه دهنده‌ی مراقبت‌های سلامتی زن همچنین ممکن است کرم دارویی را برای تسکین علائم تجویز کند تا زمانی که واکنش از بین برود.
پیش‌گیری
چیزهای خاصی وجود دارد که زن می‌تواند برای کاهش احتمال ابتلا به واژینیت انجام دهد.
- اگر زن از عفونت‌های مخمر رنج می‌برد، اجتناب از لباس‌هایی که مرطوب و گرم است، معمولا موثر می‌باشد. پوشیدن شلوارهای نایلونی، جوراب شلواری بدون عرق‌گیر کتونی و اسپندکس تنگ یا شلواهای جین ممکن است منجر به عفونت قارچی شود. بهداشت خوب نیز مهم است.
- شواهد علمی کمی وجود دارد که ماست و پروبیوتیک‌های حاوی لاکتوباسیل عفونت‌های واژینیت را کاهش می‌دهند. بعضی از پزشکان همچنین محدود کردن غذاهای شیرین را برای جلوگیری از رشد قارچ توصیه می‌کنند. اگر چیزی است که پزشک باید برای زن تجویز کند، باید در باره‌اش با پزشک صحبت شود.
- از آنجا که اسپری‌های واژینال یا صابون‌های بسیار معطر می‌توانند باعث تحریک واژن شوند، اغلب پزشکان آنها را برای تمیز کردن این ناحیه توصیه نمی‌کنند. به همین ترتیب، استفاده از دوش مکرر ممکن است باعث تحریک یا، مهمتر از همه، پنهان کردن عفونت واژن شود.
- تمرینات جنسی امن و بی‌خطر می‌تواند به جلوگیری از انتقال بیماری بین شرکای جنسی کمک کند. استفاده از کاندوم بسیار مهم است.
- اگر زن در حال نزدیک شدن به یائسگی باشد، یا تخمدان خود را در آورده باشد، یا به هر دلیلی میزان استروژن کم داشته باشد، باید برای استفاده از قرص‌های هورمون یا کرم‌ها برای لیز و سالم نگه داشتن واژن با پزشک صحبت کند.
- عادت‌های خوب بهداشتی مهم هستند. برای یک معاینه‌ی کامل پزشکی زنان، که شامل غربالگری برای سرطان گردن رحم در فواصل منظم است با پزشک صحبت کنید.
