واژینیسموس(ترس از نزدیکی و دخول)علت و درمان

واژینیسموس يك اختلال شايع است که توانایی زن در انجام مقاربت جنسی واژينال موفق را تحت تأثیر قرار می‌دهد. واژینيسموس می‌تواند یک بيماری درازمدت بوده و یا تنها عارضه‌ای كه پس از يك رويداد خاص ايجاد می‌گردد. رايج‌ترين گروه عضلانی مبتلا در اين بيماری گروه عضلانی پوبوكوكسيژئوس است؛ این عضلات مسئول ادرار، مقاربت، ارگاسم، حرکات روده و زایمان می‌باشند. درد ناشی از واژینیسموس متفاوت است، و ازلحاظ ماهیتی از خفیف تا شدید و ازلحاظ حسی از ناراحتی تا سوزش را شامل می‌شود. انواع مختلفی از واژینیسموس وجود دارد که می‌تواند زنان را در هر رده سنی مبتلا سازد. درمان واژینیسموس به‌منظور پیشگیری از تشديد اين اختلال از اهميت بسياری برخوردار است.

واژینیتوزیس اختلالی است که می‌تواند مقاربت جنسی، معاينات زنانه و حتی استفاده از تامپون را به تجربه‌ای دردناك و يا حتی غيرممكن مبدل سازد. شدت اين اختلال می‌تواند از فردی به فرد ديگر متفاوت باشد. زمان لازم برای درمان موفقیت‌آمیز واژینیسموس بسته به فرد متفاوت است. چنانچه با علائم مربوط به واژینیسموس مواجه هستيد، به‌منظور بررسی بيشتر به [shortcode-variables slug=”name”] مراجعه كنيد. تشخیص بر اساس توصیف زن از اختلال موجود و تاریخچه پزشکی و جنسی وی، ازجمله دوران کودکی و نوجوانی، و متعاقب آن یک آزمايش لگن انجام می‌گیرد. هدف از درمان، کاهش انقباض برگشت‌پذیر عضلات واژن و ترس از دردی است که در هنگام لمس واژن و ناحيه اطراف آن ايجاد می‌گردد. به‌منظور كاهش این رفلاكس، تمرینات لمسی خاصی به زنان آموزش داده می‌شود.

انواع واژینیسموس

طبقه‌بندی واژینیسموس عبارت است از:

• واژینیسموس اولیه: یک بيماری همیشگی است که در آن درد همواره وجود دارد.
• واژینیسموس ثانویه: به دنبال یک رابطه جنسی معمولی رخ می‌دهد و همیشه وجود ندارد.
• واژینیسموس فراگير: در تمام شرایط و در هر حالتی وجود دارد.
• واژینیسموس موقعیتی: تنها در شرایط خاص وجود دارد؛ برای مثال، در هنگام رابطه جنسی، اما در طول معاينات زنانه و يا استفاده از تامپون دردی احساس نمی‌شود.

واژینیسموس اولیه

واژینیسموس اولیه اغلب در طول اولین مقاربت جنسی زن تجربه می‌شود. این نوع از واژینیسموس نه‌تنها بر رابطه جنسی تأثیر می‌گذارد، بلکه می‌تواند توانایی زن در استفاده از تامپون و نيز معاينات زنانه را نيز تحت تأثیر قرار دهد. علاوه بر درد، زنان ممکن است اسپاسم‌های عضلانی عمومی و توقف موقت تنفس را نيز تجربه كنند. اين علائم با قطع آميزش جنسی از بين می‌روند.

واژینیسموس ثانویه

واژینیسموس ثانویه ممكن است در هر مرحله از زندگی تجربه شود و می‌تواند زنانی را مبتلا سازد كه پيش از اين هرگز علائم واژینیسموس را تجربه نکرده‌اند. این نوع از واژینیسموس اغلب به‌واسطه یک رویداد خاص، به‌عنوان‌ مثال: یک عفونت، یائسگی، یک رویداد آسیب‌زا، گسترش یک بیماری، مسائل مربوط به روابط، عمل جراحی یا زایمان ايجاد می‌گردد.

علل

واژینیسموس اختلالی است که می‌تواند به‌واسطه محرک‌های تنش‌زای فیزیکی، عاطفی یا ترکیبی از هر دو ايجاد شود. اين اختلال می‌تواند قابل پیش‌بینی باشد.

عوامل عاطفی ایجادکننده واژینیسموس

• ترس: به‌عنوان‌ مثال ترس از درد یا بارداری
• اضطراب: اضطراب عملکردی، گناه
• مسائل مربوط به شریک جنسی: شریک جنسی متجاوز، احساس آسیب‌پذیری
• حوادث آسیب‌زای زندگی: تجاوز، سابقه سوءاستفاده
• تجربه‌های دوران کودکی: تربیت، قرار گرفتن در معرض تصاوير جنسی

عوامل فيزیکی ایجادکننده واژینیسموس

• عفونت: ازجمله عفونت ادراری یا عفونت قارچی
• بیماری: مانند سرطان یا اسکلروز لیکن
• زايمان
• یائسگی
• جراحی لگن
• معاشقه ناکافی
• کاهش ليزی واژینال
• عوارض جانبی مصرف دارو

علائم

علائم واژینیسموس از فردی به فرد ديگر متفاوت است و ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• مقاربت دردناک، كه با سوزش، خارش یا تنگی ايجادكننده درد همراه است.
• دخول دشوار یا غیرممکن
• درد جنسی طولانی‌مدت با علت شناخته‌شده يا بدون دليل شناخته‌شده
• درد در هنگام استفاده از تامپون
• درد در هنگام معاينه زنانه
• اسپاسم عضلانی عمومی یا توقف تنفس در طی مقاربت

واژینیسموس مانع از ارضای جنسی در فرد نمی‌گردد. بااین‌حال، علائم ممکن است منجر به ایجاد اضطراب در مورد مقاربت جنسی و ایجاد تمایل به اجتناب از رابطه جنسی يا دخول واژنی گردد.

تشخیص

تشخیص واژینیسموس یک فرایند پیچیده است و ممکن است نيازمند مراجعه به یک یا چند متخصص، ازجمله متخصص زنان، درمان‌گران جنسی، روان‌پزشکان و مشاوران باشد. ارزیابی فیزیکی اين اختلال شامل دريافت یک تاریخچه پزشکی و آزمايش لگن است. در برخی موارد يك معاينه واژينال به‌منظور رد كردن علل فیزیکی واژینیسموس، مانند آسیب، عفونت و یا اعصاب فوق حساس در دهانه واژن (واژن تحريك پذير)‌ ضروری است. این معاينات لزوماً در اولین مراجعه بیمار انجام نمی‌شود و بهتر است تا زمانی كه بيمار احساس آمادگی و راحتی دارد، به تعويق انداخته شود. حصول اطمينان از درمان هرگونه علت زمینه‌ای درد در فرایند تشخیصی واژینیسموس حیاتی است، زیرا اين اختلال به‌طورمعمول از طریق فرایند حذف علل مختلف تشخيص داده می‌شود.

درمان واژینیسموس

جراحی موجب درمان واژینیسموس نمی‌شود و حتی ممکن است موجب تشديد اين اختلال گردد. علاوه بر این، عدم درمان این بیماری نيز می‌تواند به تشديد آن منجر گشته و موجب افزايش دوره زمانی و نيز بالا بردن شدت انقباض عضله پوبوكوكسيژئوس گردد. خبر خوب این است که واژینیسموس تقریباً 100٪ قابل‌درمان است.

درمان واژینیسموس معمولاً شامل ترکیبی از موارد زير است:

تمرینات ورزشی کنترل عضلات كف لگن

تمرینات ورزشی عضلات کف لگن شامل تمرينات انقباض و شل كردن عضلات (تمرینات كگل) به‌منظور بهبود کنترل عضلات کف لگن است. زنان مبتلابه واژینیسموس می‌توانند در حریم خصوصی خانه خود تمرینات را انجام دهند تا نحوه كنترل و شل كردن عضلات اطراف واژن را فرابگیرند. در ابتدا، تمرينات كگل را با منقبض كردن همان عضلاتی كه به‌منظور توقف جریان ادرار در هنگام ادرار مورداستفاده قرار می‌گیرند، آغاز كنيد.

• عضلات را منقبض كنيد.
• عضلات را به مد 2 تا 10 ثانیه در حالت انقباض نگه‌دارید.
• عضلات را شل کنید.

تمرينات كگل را هر بار 20 مرتبه تكرار كنيد. بیمار می‌تواند تمرينات را به تعداد دلخواه در طول روز انجام دهد.

بوتاکس

در موارد شديد واژينيسموس، بوتاكس داخل واژنی از طريق بی‌حسی انجام می‌شود و به نظر می‌رسد در پيشگيری از انقباضات عضلانی غيرارادی مفيد باشد. درمان شامل انبساط پیشرفته تحت بی‌حسی بوده و اين در حالتی است كه عضلات كف لگن شل می‌باشند. این كار موجب كشش عضلات حتی قبل از تأثیرگذاری بوتاكس می‌شود. بیماران انبساط عضلات را به‌طور مداوم انجام می‌دهند که با گذشت زمان و تمرین ساده‌تر انجام می‌گیرد. بوتاکس به شل نگه‌داشتن عضلات كمك می‌کند. دوام بوتاكس به مدت 4 ماه می‌باشد و در طول اين مدت عضلات دچار اسپاسم نشده و عضلات انبساط دهنده به كشش عضلات تا حدی كه امكان مقاربت جنسی فراهم گردد، كمك می‌کنند.

بازخوراند زیستی

برای زنان مبتلا به واژینیسموس خفیف‌تر، بازخوراند زیستی می‌تواند در فراگيری چگونگی كم كردن فشار كف لگن به آن‌ها كم كند. این فرآیند شامل قرار دادن يك حس‌گر در واژن است به‌طوری‌که بيمار می‌تواند از زمان انقباض و شل شدن عضلات كف لگن آگاه شود. اين درمان بر اين ايده استوار است كه بيمار درنهایت قادر خواهد بود كه عضلات را در حالت شل نگه دارد.

آموزش و مشاوره

اطلاعاتی در مورد آناتومی جنسی و چرخه واكنش جنسی ارائه‌شده و به بیماران کمک می‌کند تا درک صحیحی از درد و فرآيندهای در حال انجام در بدن خود داشته باشند.

تمرینات عاطفی

امكان شناسایی، بیان و برطرف ساختن عوامل عاطفی دخيل در ايجاد واژينيسموس را فراهم می‌سازد.