عفونتهای قارچی واژن (که واژینیت مخمری یا کاندیدیازیس واژینال نیز نامیده میشود) یک مشکل رایج در زنان است. شایعترین علائم این عفونت قارچی شامل خارش و سوزش در ناحیه تناسلی و اطراف دهانهی واژن است. عفونتهای قارچی واژن معمولاً به صورت دورههای غیرپیوسته رخ میدهند، اما میتوانند مکرراً عود کنند و ممکن است علائم مزمن مداوم ایجاد کنند.
عفونتهای قارچی عمدتاً در زنانی رخ میدهند که عادت ماهانه دارند (پریود ماهیانه). این نوع عفونتها در زنان یائسه که از هورمون درمانی حاوی استروژن استفاده نمیکنند کمتر دیده میشود و در دخترانی که هنوز قاعدگی آنها شروع نشده است نیز نادر هستند.
[sv slug=”alert”]درمان عفونت قارچی واژن به شدت آن و میزان عوارضی که ایجاد کرده است بستگی دارد. چند گزینه مختلف برای درمان کاندیدیازیس واژینال یا برفک واژن وجود دارد. برخی از این روشهای درمانی به طور مستقیم به واژن و یا ناحیه تناسلی اعمال میشود. برخی دیگر به صورت داروهایی هستند که به صورت خوراکی مصرف میشوند. دکتر سولماز محمدی بعد از معاینه و انجام آزمایشهای لازم بهترین راه را برای درمان کاندیدیازیس واژینال تجویز میکنند.
برای کسب اطلاعات بیشتر و یا رزرو نوبت با شماره 09170836882 تماس حاصل فرمایید.
[sv slug=”alert1″]
علائم عفونت قارچی واژن
شایعترین علائم عفونت قارچی واژن در زنان عبارتند از:
- خارش یا تحریک ناحیه تناسلی و اطراف دهانه واژن
- درد در هنگام با ادرار
- درد یا تحریک ناحیه تناسلی
- درد در هنگام مقاربت جنسی
- قرمز و متورم شدن بافتهای ناحیه تناسلی و واژن
- وجود ترشحات واژینال به رنگ سفید (برفک مانند) در برخی از خانمها (برخی خانمها علائم ترشحات واژینال را ندارند)
علائم عفونت قارچی شبیه به برخی دیگر از مشکلات عفونت ناحیه تناسلی است، از جمله واژینوز باکتریایی (عفونت باکتریایی واژن)، تریکومونیازیس (عفونت مقاربتی) و درماتیت (تحریک پوستی).
در بسیاری موارد نمیتوان به درستی فهمید که خارش واژن ناشی از قارچ است یا دلایل دیگر.
علل بروز عفونت قارچی واژن
نوع قارچی که باعث بروز عفونتها قارچی در افراد میشود، “کاندیدا” نام دارد و در دستگاه گوارش و گاها در واژن زندگی میکند. این قارچ معمولا هیچ علائمی ایجاد نمی کند. اما گاهی تغییراتی در محیط دستگاه گوارش یا واژن ایجاد میشود (که میتواند در اثر داروها، آسیب یا استرس سیستم ایمنی باشد) که باعث میشود این قارچ بیش از حد رشد کند و علائم گفته شده را ایجاد کند.
عوامل خطر برای ابتلا به عفونت قارچی واژن
در اکثر زنان، بروز عفونت قارچی واژن ناشی از هیچ مشکل اساسی یا بیماری خاصی نیست. چندین عامل خطر وجود دارد که ممکن است شانس ابتلا به عفونت را افزایش دهد، از جمله:
- مصرف آنتیبیوتیکها: بیشتر آنتیبیوتیکها طیف وسیعی از باکتریها را از بین میبرند، از جمله باکتریهایی که به طور معمول در واژن زندگی میکنند. این باکتریها از واژن در برابر رشد بیش از حد قارچ محافظت میکنند. برخی از زنان در هنگام مصرف آنتیبیوتیک مستعد ابتلا به عفونتهای قارچی میشوند.
- مصرف داروهای ضد بارداری هورمونی (به عنوان مثال، قرصهای ضد بارداری، چسب و حلقههای واژینال): خطر ابتلا به عفونتهای قارچی ممکن است در زنانی که از روشهای کنترل بارداری حاوی هورمون استروژن استفاده میکنند، بیشتر باشد.
- استفاده از وسایل پیشگیری از بارداری: اسفنجهای واژینال، دیافراگمها و دستگاههای داخل رحمی (IUD) ممکن است خطر ابتلا به عفونتهای قارچی را افزایش دهند. اسپرمکشها معمولا باعث عفونت قارچی نمی شوند، اما میتوانند باعث تحریک واژن یا ناحیه تناسلی در برخی از زنان شوند.
- ضعف سیستم ایمنی: بروز عفونتهای قارچی در افرادی با سیستم ایمنی ضعیف تر مانند افراد مبتلا به ویروس HIV یا مصرف کنندگان از برخی داروها (استروئیدها، شیمی درمانی، داروهای پس از پیوند عضو) شایع تر است.
- بارداری: ترشحات واژن در دوران بارداری بیشتر محسوس میشود، البته افزایش ترشحات همیشه ناشی از عفونت قارچی نیست.
- دیابت: زنان مبتلا به دیابت بیشتر در معرض خطر ابتلا به عفونتهای قارچی هستند، به خصوص اگر قند خون آنها به خوبی کنترل نشود.
- فعالیت جنسی: عفونتهای قارچی واژن، عفونت مقاربتی نیستند. این عفونتها ممکن است در زنانی بروز کنند که هرگز فعالیت جنسی نداشتهاند. اما در هر حال بروز عفونت قارچی واژن در زنانی که از نظر جنسی فعال هستند شایعتر است.
تشخیص
برای تشخیص عفونت قارچی، پزشک متخصص، واژن و ناحیه تناسلی شما را معاینه میکند. ممکن است پزشک در داخل واژن یک سوآپ پزشکی بکشد تا از ترشحات واژن نمونه برداری کند (سوآپ وسیلهای شبیه به گوشپاککن است). این نمونه بعدا در آزمایشگاه و در زیر میکروسکوپ مورد بررسی قرار میگیرد. تا زمانی که پزشک یا پرستار شما تایید نکرده است که عفونت قارچی دارید، درمان را در خانه شروع نکنید.
تشخیص خود بیمار
معمولا زنان با دیدن علائمی مانند خارش و سوزش ناحیه تناسلی یا واژن، با اطمینان فکر میکنند که این علائم ناشی از عفونت قارچی است و سعی میکنند خودشان با استفاده از داروهای بدون نسخه آن را درمان کنند. در مطالعهای که در این زمینه انجام داده شده است، مشخص شده که تنها 11 درصد از زنان مشکل خود را به درستی تشخیص دادهاند. همچنین در بین زنانی که قبلا سابقه عفونت قارچی داشتهاند نیز، درصد تشخیص درست تنها 35 درصد بوده است.
خود تشخیصی و خود درمانی تنها باعث میشود که:
- پول خود را به هدر بدهید (برای خرید داروهای ضدقارچ)
- وقت خود را هدر دهید (تا زمانی که تشخیص صحیح نباشد، درمان نیز صحیح نیست و علائم بهبود پیدا نخواهند کرد و برای مدت بیشتری باید این علائم را تحمل کنید)
- خارش و سوزش و تحریک در ناحیه تناسلی بیشتر شود.
به این دلایل، مهم است که قبل از شروع درمان، به پزشک خود مراجعه کنید تا تأیید کند که واقعاً عفونت قارچی دارید.
درمان کاندیدیازیس واژینال
درمان عفونت قارچی واژن یا از طریق داروهای خوراکی است و یا از طریق داروهای واژینال که مستقیما به ناحیه واژن اعمال میشوند.
درمانهای واژینال
درمان عفونت قارچی واژن اغلب از طریق کرم یا قرص واژینال است. کرم یا قرص را قبل از خواب با کمک یک اپلیکاتور داخل واژن بمالید(وسیلهای برای کمک به اعمال دارو در داخل واژن). داروهای واژینال برای درمان عفونت قارچی چندین مورد هستند که برخی بدون نسخه و برخی فقط با نسخه قابل تهیه هستند. در هر حال برای آنکه بدانید کدام دارو برای شما مناسب است با پزشک خود مشورت کنید. ورهای درمان این داروها نیز یک روزه یا سه روزه یا هفت روزه است که همه به یک اندازه موثر هستند. طول دوره ی درمان شما به میزان و شدت عفونت یستگی دارد.
درمان با داروهای خوراکی
روش دیگر برای درمان عفونتهای قارچی، تجویز قرصی به نام فلوکونازول (با نام تجاری Diflucan) است. بیشتر زنان برای درمان تنها به یک دوز نیاز دارند، اگرچه زنان مبتلا به عفونتهای پیچیدهتر (مانند کسانی که مشکلات پزشکی زمینهای، عفونتهای قارچی مکرر، یا علائم و نشانههای شدید دارند) ممکن است 72 ساعت (سه روز) پس از اولین دوز به دوز دوم نیاز داشته باشند.
عوارض جانبی فلوکونازول خفیف و نادر است، اما ممکن است شامل ناراحتی معده، سردرد و بثورات پوستی باشد. فلوکونازول با برخی از داروها تداخل دارد. اگر دارویی مصرف میکنید و در این مورد نگرانی دارید حتما در این مورد از پزشک خود سوال کنید. مصرف فلوکونازول در دوران بارداری به دلیل خطر بالقوهی آسیب به جنین، توصیه نمی شود.
چه زمانی علائم من بهبود پیدا میکنند؟
بیشتر عفونتهای قارچی در عرض چند روز پس از شروع درمان از بین میروند. با این حال، حتی پس از از بین رفتن عفونت، ممکن است همچنان احساس خارش و تحریک وجود داشته باشید. اگر در عرض چند روز پس از اتمام درمان بهبود نیافتید، با پزشک خود تماس بگیرید تا شما را راهنمایی کند.
عود کردن (ابتلای مجدد) به عفونت قارچی واژن
بین 5 تا 8 درصد از زنان عفونتهای قارچی مکرر دارند به این معنی که در طول سال، چهار بار یا بیشتر به عفونت قارچی مبتلا میشوند. در مورد اینکه مصرف ماست یا سایر محصولات پروبیوتیک (حاوی لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس زنده) یا استفاده از این مواد به طور موضعی در ناحیه واژن، تاثیری در درمان عفونت قارچی دارد یا خیر، هیچ مدرک یا شواهدی وجود ندارد.
تشخیص
تشخیص عفونتهای قارچی عودکننده یا مکرر مانند عفونتهای قارچی اولیه مهم است. در صورتی که خانمی دارای علائم و نشانههای مکرر سوزش یا خارش واژن یا ناحیه تناسلی است، باید توسط یک پزشک معاینه شود تا مشخص شود این علائم ناشی از عفونت قارچی است و یا سایر مشکلات مشابه (مانند سایر عفونتهای واژن، واکنشهای آلرژیک یا حساسیت، اگزما). خود تشخیصی (تشخیص توسط خود فرد در خانه) به اندازه کافی دقیق و قابل اطمینان نیست که بتوان بر اساس اظهارات بیمار درمان را شروع کرد و باید معاینه توسط متخصص انجام شود.
بیشتر عفونتهای قارچی واژن توسط قارچی به نام “کاندیدا آلبیکنس” ایجاد میشوند. عفونتهای مداوم یا مکرر ممکن است به دلیل عفونت ناشی از یکی از گونههای کمتر رایج کاندیدا مانند “کاندیدا گلابراتا” یا “کاندیدا کروسی” باشد. در زنانی که علائم مکرر یا مداوم دارند، برای شناسایی نوع قارچ باید کشت واژینال انجام شود، زیرا از داروهای مختلفی برای درمان هر یک از این عفونتها استفاده میشود. برای انجام این آزمایش، از یک نمونه از ترشحات واژن استفاده میشود.
درمان
به زنانی که علائم آنها برای مدت طولانیتری وجود داشته و مزمن شده است، دوره ی درمانی طولانی تری تجویز می شود. این دوره درمانی ممکن است شامل چندین دوز فلوکونازول باشد که با فاصله چند روز از هم مصرف میشود و سپس دوزهای هفتگی برای شش ماه آینده یا بیشتر تجویز میشود. هر چند این دورههای درمانی طولانی مدت ممکن است از عود کردن عفونت قارچی جلوگیری کنند اما امکان دارد، با متوقف کردن درمان، علائم مجددا عود کنند.
درمان شریک جنسی
عفونت قارچی واژن یک عفونت مقاربتی نیست و در موارد نادری ممکن است این عفونت به شریک جنسی منتقل شود. به همین دلیل، پزشکان معمولا در صورت تشخیص عفونت قارچی در فرد، انجام درمان برای شریک جنسی او را لازم نمیدانند و توصیه نمیکنند.
پیشگیری
حملات پراکنده ی قارچ کاندیدا در ناحیه واژن معمولا بدون یک عامل تشدیدکننده مشخص و قابل شناسایی است. اما برخی عوامل میتوانند باعث شوند که شخص مستعد ابتلا به عفونت قارچی واژن باشد:
- ابتلا به دیابت: زنان مبتلا به دیابت که گلیسمی (قند خون) آنها به خوبی کنترل نشدهاست، نسبت به زنانی که قند خونشان نرمال است بیشتر مستعد ابتلا به کاندیدیازیس واژینال هستند. کنترل قند خون به نحو موثر، میتواند به جلوگیری از عفونت واژن کمک کند.
- مصرف آنتیبیوتیکها: یک چهارم تا یک سوم زنان مستعد ابتلا به کاندیدیازیس واژینال در حال مصرف آنتیبیوتیک هستند یا در گذشته نزدیک یک دوره آنتیبیوتیک مصرف کردهاند. این رشد باکتریها را مهار کرده و میزان باکتریهای موجود از سطح نرمال کمتر میشود که این که به نفع رشد پاتوژنهای بالقوه مانند کاندیدا است. در زنانی که مستعد ابتلا به عفونتهای قارچی هستند، معمولا در شروع و پایان دوره ی مصرف آنتیبیوتیک، یک دوز فلوکونازول خوراکی تجویز میشود تا از بروز عفونت قارچی جلوگیری شود.
- افزایش سطح استروژن: به نظر میرسد که کاندیدیازیس واژینال بیشتر در شرایط افزایش سطح استروژن رخ میدهد. برای مثال، مانند استفاده از قرصهای ضد بارداری خوراکی (به ویژه زمانی که دوز استروژن بالا است)، بارداری و انجام استروژن درمانی، از جمله استروژن درمانی موضعی یا داخل واژینال توسط زنان یائسه.
- ضعف سیستم ایمنی: عفونتهای قارچی بیشتر در افرادی دیده میشود که سیستم ایمنی آنها ضعیف تر از حد طبیعی است، مانند کسانی که کورتیکواستروئید مصرف میکنند یا به ویروس HIV مبتلا هستند.
- استفاده از وسایل پیشگیری از بارداری: بروز عفونت قارچی در افرادی که از اسفنجهای واژینال، دیافراگمها یا دستگاههای داخل رحمی (IUD) استفاده میکنند، بیشتر بوده است، اما این موضوع در همه ی موارد صادق نیست. اسپرم کشها با عفونت قارچی ارتباطی ندارند.
در مورد اینکه عادات بهداشتی بانوان یا پوشیدن لباسهای تنگ یا لباسهایی با الیاف مصنوعی تا چه حد با ابتلا به عفونت قارچی در ارتباط است، شواهد کافی وجود ندارد.