ارتباط کیست تخمدان و ریزش مو

کیست تخمدان یک کیسه پر از مایع است که درون تخمدان به وجود می‌‌آید و یک اختلال بسیار شایع محسوب می‌‌شود که معمولاً هیچ گونه نشانه و علامت را به وجود نمی‌آورد. اگرچه افرادی که دچار کیست تخمدان هستند شاهد رشد موهای کلفت و سیاه روی صورت و بدن خود می‌باشند برخی دیگر دچار نازک و کم پشت شدن موهای خود خواهند بود که این وضعیت الگوی ریزش موی زنانه نامیده می‌شود.

 تخمدان‌ها

 تخمدان‌ها دو عضو کوچک شبیه بادام هستند که یک بخش از دستگاه تولید مثل زنانه محسوب می‌‌شوند و در دو طرف رحم قرار گرفته ‌اند. تخمدان دو وظیفه اصلی را بر عهده دارد که به شرح زیر می‌باشد:

• آزادسازی تخمک که تقریباً هر ۲۸ روز یک بار و به عنوان بخش چرخه قاعدگی رخ می‌‌دهد.
• تولید و ترشح هورمون‌های جنسی استروژن و پروژسترون که نقش مهمی را در باروری ایفا می‌کنند.

 کیست تخمدان می‌تواند هر دو تخمدان را به صورت همزمان درگیر کند یا فقط یک تخمدان را درگیر نماید.

 انواع مختلف کیست تخمدان کدام است؟  

شایع ترین نوع کیست تخمدان کیست عملکردی گفته می‌‌شود در طول چرخه باروری به وجود می‌‌آید و معمولاً خوش خیم و غیر سرطانی است. کیست تخمدان دو نوع بسیار شایع دارد که به شرح زیر می‌باشد:

• در چرخه طبیعی قاعدگی تخمدان، به آزاد سازی تخمک می‌‌پردازد. تخمک در درون یک کیسه کوچک که فولیکول نام دارد شروع به رشد خواهد کرد. هنگامی ‌که تخمک بالغ می‌شود فولیکول پاره شده و تخمک آزاد می‌گردد. کیست فولیکولی یک نوع کیست تخمدان است و زمانی به وجود می‌‌آید که فولیکول پاره نشود و تخمک آزاد نگردد. این امر باعث می‌شود که فولیکول شروع به تولید شدن به کیست نماید. کیست‌های فولیکولی اغلب هیچ گونه نشانه و علامتی ندارند و طی مدت یک تا ۳ ماه از بین می‌روند
• کیست تخمدان جسم زرد یا کورپوس لوتئوم یک نوع دیگر از کیست تخمدان است. هنگامی ‌که فولیکول پاره می‌شود و تخمک آزاد می‌گردد کیسه فولیکول که خالی است چروکیده می‌شود و به یک توده سلولی تبدیل می‌شود که جسم زرد نام دارد. جسم زرد باعث می‌شود که هورمون‌ها برای تولید تخمک بعدی از زرده آماده شوند اما در صورتی که کیسه پس از آزاد سازی تخمک به آزاد سازی خود نیز بپردازد مایع درون آن شروع به جمع شدن خواهد کرد. در اکثر موارد جسم زرد پس از چند هفته از بین می‌رود اما ممکن است تا اندازه ۱۲ سانتی متر نیز رشد نماید. این نوع کیست می‌‌تواند باعث خونریزی یا پیچ خوردن تخمدان شود و شما را دچار درد کند. برخی داروهایی که برای تخمک گذاری استفاده می‌شود و باعث می‌‌شوند ریسک تشکیل این نوع کیست افزایش پیدا کند.

 سایر انواع کیست‌های تخمدان که شیوع کمتری دارند به شرح زیر می‌باشند:

• اندومتریوما که به علت اندومتریوزیس به وجود می‌آید. این نوع کیست زمانی ایجاد می‌‌شود که دیواره رحم از قسمت بیرونی آن شروع به رشد نماید.
• کیست درموئید توسط سلول‌هایی به وجود می‌‌آید که از زمان تولد وجود دارند و معمولاً هیچ گونه نشانه و علامتی را به وجود نمی‌آورند.
• کیست آدنوما توسط یک مایع آبکی پر می‌شود و گاهی اوقات بزرگ می‌گردد.

 در برخی از زنان تخمدان‌ها به تولید سلول‌های کوچک زیادی می‌پردازند که این وضعیت سندروم تخمدان پلی کیستیک گفته می‌شود. سندروم تخمدان پلی کیستیک باعث بروز مشکل در تخمدان‌ها و اختلال در باروری خواهد شد. کیست‌های سرطانی و بدخیم یک نوع نادر از کیست هستند و بیشتر در زنان مسن شایع می‌‌باشد. کیست‌های سرطانی، سرطان تخمدان محسوب می‌‌شوند به همین دلیل باید کیست تخمدان توسط پزشک بررسی شود. معمولا اکثر کیست‌های تخمدان سرطانی نیستند.

 علل تشکیل کیست تخمدان چیست؟  

 شایع ترین علت تشکیل کیست تخمدان به شرح زیر می‌باشد:

• کیست‌های عملکردی به صورت خود به خود را بدون نیاز به درمان از بین می‌روند. این نوع کیست به علت مشکلات هورمونی به وجود می‌‌آید یا به علت مصرف برخی داروهایی که برای کمک به تخمک گذاری مورد استفاده قرار می‌گیرند ایجاد می‌گردد.
• زنانی که دچار اندومتریوز هستند ممکن است دچار یک نوع کیست تخمدان شوند که اندومتریوما نام دارد. بافت اندومتریوما می‌تواند به تخمدان بچسبد و باعث به وجود آمدن یک زائده شود. این نوع کیست در هنگام انجام روابط جنسی و در دوران قاعدگی درد بسیار زیادی را به وجود خواهد آورد.
• گاهی اوقات کیست تخمدان به طور طبیعی در اوایل دوران بارداری به وجود می‌‌آید تا به محافظت از جنین کمک کند تا بند ناف به وجود بیاید. گاهی اوقات کیست تا پایان دوران بارداری به تخمدان می‌چسبد و ممکن است برای خارج کردن آن انجام عمل جراحی ضروری باشد.
• عفونت شدید لگن می‌تواند به تخمدان‌ها و لوله‌های فالوپ انتشار پیدا کند و باعث به وجود آمدن کیست شود.

 چرا کیست تخمدان باعث ریزش مو می‌شود؟ 

بدن زنان به تولید هورمون‌های مردانه می‌پردازد که به آن آندروژن گفته می‌‌شود. هورمون‌های مردانه شامل تستسترون است. آندروژن در شروع دوران بلوغ و رشد موهای زیر بغل و ناحیه لگن نقش مهمی را ایفا می‌کند و با عملکردهای مهم دیگری نیز همراه است. کیست تخمدان باعث می‌شود که سطح تولید آندروژن افزایش پیدا کند و به این ترتیب فرد دچار صفات مردانه می‌‌شود به عنوان مثال تعداد زیادی مو در برخی از نقاط بدن شروع به رشد می‌نمایند که معمولاً نباید موی وجود داشته باشد مانند صورت، گردن، قفسه سینه و شکم. افزایش سطح آندروژن باعث می‌شود که موهای روی سر شما شروع به ریزش و نازک شدن نماید به ویژه موهای نزدیک جلوی سر که به این وضعیت آلوپسی آندروژنتیک یا ریزش موی الگوی زنانه گفته می‌‌شود.

 آیا دوباره موها رشد می‌کنند؟  

 هر مویی که به علت کیست تخمدان از بین برود به صورت خود به خود رشد نخواهد کرد اما می‌‌توان به کمک برخی روش‌های درمانی به تحریک روند رشد موهای جدید پرداخت. اقدامات متعددی وجود دارد که شما می‌توانید به کمک آن‌ها از ریزش موی ناشی از کیست تخمدان جلوگیری کنید.

 چگونه کیست تخمدان تشخیص داده می‌شود؟  

 اگر شما علائم و نشانه‌های کیست تخمدان را دارید با پزشک خود در این رابطه صحبت کنید. پزشک به بررسی لگن شما می‌پردازد تا بتواند تورم حاصل از کیست را روی تخمدان مشاهده کند. در صورتی که کیست تشخیص داده شود پزشک درخواست برخی آزمایشات را می‌دهد تا بتواند یک برنامه مناسب را برای درمان طراحی کند. برخی از این تست‌ها به شرح زیر می‌باشند:

• در اسکن اولتراسوند از امواج صدا برای تهیه تصاویر از داخل بدن استفاده می‌شود. در این نوع تست پزشک به بررسی شکل، اندازه، محل و حجم کیست (آیا پر از مایع است یا جامد است یا ترکیبی است) می‌پردازد.
• انجام تست بارداری برای رد کردن احتمال باردار بودن شما
• انجام آزمایشات هورمونی برای تشخیص مشکلات مرتبط با هورمون
• اگر شما در دوران پس از یائسگی قرار داشته باشید پزشک درخواست انجام یک نوع آزمایش را خواهد داد که به بررسی سطح آنتی ژن ۱۲۵ (سرطان CA- 125) می‌‌پردازد. در صورتی که سطح این آنتی ژن بالا باشد ریسک سرطان تخمدان بالا خواهد بود. در زنانی که زودتر از موعد یائسه می‌شوند و سایر بیمارمی‌ها و اختلالات علاوه بر سرطان می‌تواند باعث افزایش سطح این آنتی ژن شوند.

از چه روش‌هایی برای درمان ریزش مو ناشی از کیست تخمدان استفاده می‌شود؟  

 ریزش مو ناشی از کیست تخمدان می‌تواند به علت اختلالات هورمونی به وجود بیاید به همین دلیل تنظیم سطح هورمون‌ها یک بخش مهم از فرایند درمان محسوب می‌شود. تنظیم سطح هورمون‌ها به کمک داروهای مختلفی درمان خواهد شد. به خاطر داشته باشید که ممکن است شما قبل از آنکه یک روش درمانی مناسب را برای ریزش موهای خود پیدا کنید مجبور باشید به امتحان کردن چندین دارو بپردازید. در اکثر افراد با مصرف چندین دارو نتایج دلخواه به دست خواهد آمد. در بخش زیر به برخی از روش‌های رایج برای درمان ریزش مو ناشی از کیست تخمدان اشاره می‌کنیم:

 مصرف قرص ضد بارداری خوراکی  

مصرف قرص ضد بارداری خوراکی می‌‌تواند باعث کاهش سطح آندروژن شود و به کاهش ریزش موهای زائد کمک نماید و باعث کند شدن روند ریزش موها شود. مصرف این نوع قرص بهبود سایر علائم و نشانه‌های کیست تخمدان از قبیل آکنه و نامنظم بودن پریود کمک خواهد کرد. معمولاً داروی آنتی آندروژن در کنار داروهای ضد بارداری خوراکی برای بهبود ریزش مو ناشی از کیست تخمدان تجویز می‌شود.

اسیپرونولاکتون 

این دارو یک داروی خوراکی است که به عنوان یک مانع برای گیرنده‌های آلدوسترون عمل می‌کند. این دارو توسط سازمان غذا و داروی آمریکا به عنوان یک داروی ادرار آور برای درمان احتباس مایعات تایید شده است با این حال این دارو در درمان آلوپسی آندروژنتیک نیز موثر است. مصرف این دارو باعث می‌‌شود که از تاثیرات آندروژن روی پوست جلوگیری شود و معمولاً در کنار داروهای ضد بارداری خوراکی تجویز می‌گردد.

 ماینوکسیدل 

ماینوکسیدیل تنها دارویی مورد تایید سازمان غذا و داروی آمریکا برای درمان الگوی طاسی سر زنان است که به صورت روزانه و به شکل موضعی روی پوست سر قرار داده می‌شود و باعث افزایش رشد موها و منجر به کلفت شدن آنها خواهد شد.

 فیناستراید و داتاستراید  

فیناستراید و داتاستراید دو دارویی هستند که مورد تایید سازمان غذا و داروی آمریکا قرار دارد و برای درمان الگوی ریزش موی مردان تجویز می‌شوند. اگرچه این دارو برای الگوی ریزش موی زنانه تایید نشده است برخی از پزشکان به تجویز آن برای زنان مبتلا به سندروم تخمدان پلی کیستیک می‌‌پردازند. اگرچه شواهد و مدارکی وجود دارد که نشان می‌‌دهد این داروها می‌تواند به درمان الگوی ریزش موی زنان کمک کند برخی از محققان بر اساس نتایج حاصل از تحقیقات انجام شده و عوارض جانبی آنها در زنان به تجویز این دارو نمی‌پردازند.

 کاشت مو  

کاشت موی یک روش جراحی است که از آن برای کاشتن موها روی پوست سر استفاده می‌‌شود. در این روش مو و فولیکول‌های مو از نقاطی که موهای زیادی دارند استخراج می‌شوند و درون نقاطی کاشته می‌‌شوند که کم مو یا تاس هستند برای انجام این روش باید به متخصص کاشت مو مراجعه کنید.

 چه روش‌های خانگی برای درمان ریزش مو وجود دارد؟  

 زینک  

بر اساس مطالعات انجام شده مصرف زینک می‌تواند به درمان ریزش موها ناشی از کیست تخمدان کمک کند. در یک تحقیق به بررسی مکمل زینک بر روی کیست تخمدان پرداخته شده است و محققان به این نتیجه رسیده‌اند که مصرف روزانه ۵۰ میلی گرم مکمل زینک به مدت ۸ هفته با تاثیرات مهمی بر ریزش مو همراه است.

 کاهش وزن 

شباهت و مدارکی وجود دارد که نشان می‌‌دهد کاهش وزن می‌‌تواند باعث کاهش سطح آندروژن شود و تاثیرات حاصل از آندروژن اضافی در زنان مبتلا به کیست تخمدان را کاهش دهد. این امر باعث می‌‌شود که روند ریزش موها کمتر شود و همچنین علائم و نشانه‌های کیست تخمدان به حداقل برسد. کاهش ۵ تا ۱۰ درصد از وزن بدن تاثیرات به سزایی در کاهش علائم و نشانه‌های کیست تخمدان دارد. شما باید با پزشک خود در خصوص کاهش وزن صحبت کنید تا شما را به طور کامل راهنمایی کند.

بیوتین 

بیوتین یک مکمل رایج است که اغلب برای سلامت و رشد موها مورد استفاده قرار می‌گیرد. شواهد و مدارک چندانی وجود ندارد که نشان دهد ریزش مو ناشی از کیست تخمدان را متوقف می‌‌کند اما امتحان کردن آن ضرری ندارد. در یک تحقیق پزشکان متوجه شده اند که مصرف بیوتین به مدت ۹۰ روز باعث رشد قابل توجه موها خواهد شد.