قاعدگی یا پریود، خونریزی طبیعی از واژن است که به عنوان بخشی از چرخه ماهانه یک زن اتفاق می‌افتد. بسیاری از خانم‌ها پریود دردناکی دارند که دیسمنوره نیز نامیده میشود. درد بیشتر اوقات گرفتگیهای قاعدگی است که یک تیر کشیدن و گرفتگی شکم است. همچنین ممکن است علائم دیگری مانند کمر درد، حالت تهوع، اسهال و سر درد نیز داشته باشید. درد پریود با سندرم قبل از قاعدگی (PMS) یکسان نیست. سندرم پیش از قاعدگی علائم مختلفی از جمله افزایش وزن، نفخ، تحریک پذیری و خستگی ایجاد می‌کند. سندرم پیش از قاعدگی اغلب یک تا دو هفته قبل از شروع پریود آغاز میشود.
پریود دردناک چیست؟
بیشتر افراد اولین بار در حدود 6 ماه تا یک سال پس از اولین قاعدگی متوجه گرفتگیهای قاعدگی میشوند. در ابتدا ممکن است دائمی نباشد و سپس در همه یا اکثر پریودها اتفاق بیفتند (همانطور که تخمک گذاری بیشتر اتفاق می‌افتد). افراد معمولاً گرفتگی عضلات خود را دقیقاً قبل یا در زمانی که خونریزی در هر چرخه قاعدگی شروع میشود، احساس میکنند. و معمولاً حدود یک تا سه روز ادامه دارند. ممکن است با گذشت ساعت‌ها قوی شده و احساس بهتری داشته باشند یا دائمی نباشند. گرفتگی عضلات خیلی کم یا کاملاً دردناک یا شدید است. از هر 10 نفر 1 نفر سطح از درد را تجربه می‌کند که میتواند فعالیت‌های روزمره شخص را به مدت 1 تا 3 روز در هر چرخه تحت تأثیر قرار دهد. درد متوسط تا شدید 2 تا 3 سال پس از اولین قاعدگی بیشتر دیده میشود و معمولاً پس از 20 سالگی یا بعد از بارداری و تولد بهتر میشود.
گرفتگیهای قاعدگی که شدید است معمولاً با شرایط پزشکی مانند اندومتریوز یا ادنومیوز همراه است. معمولاً افراد جوانی که از درد قاعدگی شدید رنج می‌برند، این موضوع را با پزشک خود در میان نمی‌گذارند. هنگامی که صحبت از گرفتگی قاعدگی میشود، مهم است که از خود دفاع کنید و سطح درد خود را به یک ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی اطلاع دهید.
چه عواملی باعث گرفتگی عضلات پریود میشوند؟
گرفتگی قاعدگی میتواند “اولیه” یا “ثانویه” باشد. دیسمنوره اولیه (واژه بالینی برای پریودهای دردناک) دردی است که توسط خود پریود ایجاد میشود. دیسمنوره ثانویه، درد پریودی است که دلیل اصلی دیگری نیز دارد، مانند یک بیماری مانند آندومتریوز.
گرفتگیهای قاعدگی به احتمال زیاد به دلیل وجود بیش از حد پروستاگلاندینها ترکیباتی هورمون مانند که از لایه رحم (آندومتر) آزاد میشود، در حالی که آماده تخلیه میشود، ایجاد میشود. پروستاگلاندینها به انقباض و شل شدن رحم کمک میکنند، بنابراین آندومتر میتواند جدا شده و از بدن شما خارج شود. آنها بخشی ضروری از فرآیند هستند، اما در صورت انقباض شدید رحم، کاهش جریان خون و کاهش اکسیژن به بافت عضلانی رحم، باعث درد میشود.
برای اکثر افرادی که گرفتگی قاعدگی دارند، هنوز مشخص نیست که چه چیزی آنها را مستعد قاعدگی دردناک می‌کند. التهاب ممکن است نقش داشته باشد. تولید پروستاگلاندینها مربوط به التهاب است و بافت ملتهب تمایل به تولید پروستاگلاندین بیشتر دارد. همچنین نشان داده شده است که در افرادی که درد قاعدگی بیشتری دارند، حتی پس از تنظیم عوامل مرتبط با التهاب مزمن، مانند محاسبه شاخص توده بدنی و سیگار کشیدن، سطح بیشتری از مارکرهای التهابی در خون وجود دارد. التهاب همچنین با بدتر شدن علائم دیگر قبل از قاعدگی از جمله تغییرات خلقی مرتبط است.
کسانی که خونریزی شدید یا طولانی مدت داشته باشند، قاعدگی زودرس داشته یا قاعدگی نامنظم دارند، قاعدگی دردناک در آنها بیشتر است. از دیگر عواملی مرتبط با پریودهای دردناک می‌توان به سیگار کشیدن، لاغر بودن، زیر 30 سال بودن، عفونت لگن و عقیم سازی اشاره کرد.
چگونه می‌توانم گرفتگیهای قاعدگی خود را تسکین دهم؟
اگر عادت ماهانه شما سنگین، نامنظم یا بسیار دردناک است، تلاش برای یافتن و درمان علت بی‌نظمی ممکن است برای سلامتی شما مهم باشد. رویکردهای دیگر برای تسکین گرفتگی عضلات، مانند کنترل بارداری هورمونی، با جلوگیری از ایجاد و ریزش آندومتر انجام میشود.
همه روش‌های تسکین گرفتگی حداقل یکی از موارد زیر را انجام می‌دهند:
- التهاب را کاهش می‌دهد.
- تولید پروستاگلاندین را محدود می‌کند.
- درد را از بین می‌برد
- جریان خون رحم را افزایش می‌دهد، یا
- یک بیماری زمینه‌ای مانند آندومتریوز را درمان می‌کند.
دارو برای گرفتگیهای قاعدگی
مسکن‌های ضد التهابی یک روش موثر برای تسکین درد دوره قاعدگی است. داروهای ضدالتهابی غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن، از تولید پروستاگلاندینها و التهاب جلوگیری میکنند. انواع دیگر مسکن‌های بدون نسخه ممکن است درد را کاهش دهند، اما برای درمان گرفتگیهای قاعدگی کمتر موثر هستند. داروهای ضدالتهابی غیر استروئیدی همچنین برای کاهش خونریزی شدید استفاده میشوند.
برخی از افراد ممکن است استفاده از داروهای ضد بارداری هورمونی مانند قرص یا آی یو دی هورمونی را برای تسکین و جلوگیری از گرفتگی قاعدگی انتخاب کنند. هورمون‌های مصنوعی موجود در این روش‌ها مانع تخمک گذاری شده و یا از رشد معمول و ریزش دیواره رحم جلوگیری میکنند. این باعث کاهش یا از بین رفتن تجمع پروستاگلاندینها، انقباضات عضلانی و گرفتگی عضلات میشود.
گرما برای گرفتگیهای قاعدگی
گرما یک روش امتحان شده و واقعی برای تسکین درد ناشی از گرفتگی قاعدگی است و ارزان است و هیچ عارضه‌ای ندارد. ثابت شده است که گرما به اندازه داروهای ضدالتهابی غیر استروئیدی و آسپرین برای درد گرفتگی قاعدگی موثر است.
اگر می‌خواهید برای تسکین درد از گرما استفاده کنید، سعی کنید از “گرم درمانی موضعی سطح پایین مداوم” با یک پچ، پد یا بطری آب گرم استفاده کنید.
تحریک الکتریکی عصب از راه پوست و گرفتگیهای پریود
تحریک الکتریکی عصب از راه پوست (TENS) یک درمان تایید شده برای گرفتگیهای قاعدگی است. این دستگاه از یک ماشین کوچک برای انتقال جریان الکتریکی ولتاژ پایین به پوست استفاده می‌کند، احتمالاً آستانه درد کاربر را بالا می‌برد و باعث ترشح اندورفین طبیعی بدن میشود. تحریک الکتریکی عصب از راه پوست همچنین میتواند با روش‌های دیگر مانند گرما و دارو ترکیب شود.
رژیم غذایی برای گرفتگیهای قاعدگی
همانطور که در مورد رابطه بین التهاب و گرفتگی های قاعدگی اطلاعات بیشتری کسب کردید، ممکن است بخواهید توصیه‌هایی را برای رژیم‌های غذایی پیشگیری از گرفتگی قاعدگی مشاهده کنید. هر چند تاکنون، اطلاعات در مورد این موضوع محدود اما امیدوار کننده است و هیچ توصیه بالینی رسمی وجود ندارد.
یک آزمایش بالینی بر روی 33 زن مبتلا به درد قاعدگی نشان داد که زنان هنگام رعایت رژیم غذایی گیاهی کم چربی نسبت به زمانی که از داروی مکمل غذایی استفاده میکنند، درد قاعدگی کمتری دارند.
یک نظرسنجی از 127 دانش آموز نشان داد که کسانی که گزارش کرده‌اند 3 وعده لبنیات مصرف کرده‌اند، نسبت به افرادی که به هیچ وجه لبنیات مصرف نمی‌کنند درد قاعدگی کمتری دارند. این احتمالاً به دلیل دریافت کلسیم و شاید ویتامین D نیز باشد، اما تحقیقات بیشتری لازم است یک آزمایش بر روی ویتامین D نشان داد که برای ایجاد تفاوت، دوزهای بسیار زیادی لازم است، که برخی از پزشکان (اما نه همه) آن را ناامن می‌دانند.
کمبود منیزیم که با اضطراب و استرس در ارتباط است نیز با گرفتگی شدید قاعدگی مرتبط است.
مکمل‌ها برای گرفتگی قاعدگی
شواهد مربوط به مکمل‌ها برای درمان گرفتگی قاعدگی کاملاً ثابت نشده است، اما اگر بخواهید امتحان کنید ممکن است موردی پیدا کنید که برای شما مفید باشد. قبل از مصرف مکمل با یک پزشک آموزش دیده تغذیه مشورت کنید مانند هر دارویی، این داروها می‌توانند عوارض جانبی داشته و با سایر مواد مغذی بدن تداخل داشته باشند. در اینجا بهترین مکمل‌های اثبات شده برای درد پریود وجود دارد:
- به نظر می‌رسد زنجبیل ممکن است به اندازه داروهای مسکن موثر باشد. دو بررسی سیستماتیک از زنجبیل برای دردهای قاعدگی نشان داد که به احتمال زیاد نسبت به داروی مسکن برای کاهش درد موثرتر است. در آزمایشات بالینی روی بیش از 100 دانش آموز مبتلا به درد پریود متوسط تا شدید، مشخص شد که درد در دانشجویانی که زنجبیل مصرف میکنند به طور مشابهی کاهش می‌یابد، همانند دانشجویانی که از داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی ایبوپروفن یا مفنامیک اسید استفاده میکنند. یک گروه از ابتدای پریود، و سپس هر 6 ساعت، تا زمان تسکین درد، از کپسول های 250 میلی گرم عصاره زنجبیل زینتوما استفاده کردند. گروه دیگر روزانه 1000 میلی گرم “پودر ریزوم زنجبیل” برای سه روز اول دوره خود مصرف کردند.
- منیزیم (و کمبود منیزیم) ممکن است برای برخی از افراد در دیسمنوره نقش مهمی داشته باشد. یک بررسی سیستماتیک که شامل سه مطالعه در مورد منیزیم بود، نشان داد که این ماده در کاهش درد قاعدگی بهتر از داروی مسکن موثر است و ممکن است در کاهش نیاز به داروی مسکن مفید باشد. منیزیم عوارض جانبی کمی را به همراه دارد، اما میتواند باعث شل شدن مدفوع شود، بنابراین ممکن است نیاز به کاهش مصرف آن داشته باشید. در این سه مطالعه از دوزهای مختلف منیزیم استفاده شده است، بنابراین ممکن است بخواهید برای گرفتن توصیه با یک پزشک صحبت کنید همکار ما لارا بریدن توصیه می‌کند با 300 میلی گرم در روز شروع کنید.
- مکمل روی ممکن است به دلیلی مشابه منیزیم موثر باشد، اما تحقیقات بیشتری لازم است. در یک آزمایش کنترل تصادفی بر روی 120 زن، مدت و شدت گرفتگیهای قاعدگی در کسانی که روی مصرف میکنند، در مقایسه با کسانی که از داروی مسکن استفاده میکنند به طور قابل توجهی بهبود یافته است.
- ثابت شده است که ویتامین B1 در کاهش درد پریود موثر است. یک آزمایش بزرگ نشان داد که افرادی که روزانه 100 میلی گرم از این ویتامین مصرف میکنند نسبت به افرادی که از داروهای مسکن استفاده میکنند درد قاعدگی کمتری دارند.
سایر مکمل‌های غذایی نیز در مورد نقش احتمالی در کاهش گرفتگی عضلات، مانند ویتامین E ،B6 و دوزهای بالای ویتامین D، همچنین آگنوکاستون مورد تحقیق قرار گرفته‌اند. نتایج تاکنون امیدوار کننده یا متفاوت است.
استرس و گرفتگیهای قاعدگی
تسکین استرس ممکن است در برخی از افراد گرفتگیهای قاعدگی را کاهش دهد. تحقیقات اولیه نشان داده است که افرادی که دارای استرس بالایی هستند احتمال بروز قاعدگی دردناک در آنها بیش از دو برابر است. استرس در مرحله فولیکولار (قسمت اول چرخه) ممکن است منجر به قاعدگی دردناک شود نسبت به استرس در چرخه لوتئال (قسمت دوم چرخه، بعد از تخمک گذاری).
سیگار کشیدن و گرفتگیهای قاعدگی
افرادی که سیگار می‌کشند بیشتر در معرض گرفتگیهای قاعدگی دردناک قرار دارند. با ادامه سیگار کشیدن، خطر با افزایش زمان افزایش می‌یابد.
همچنین مشخص شده است که سیگار کشیدن باعث افزایش گرفتگیهای قاعدگی میشود.
ورزش و گرفتگیهای قاعدگی
ورزش میتواند حداقل تا حدی با افزایش جریان خون در شکم به راحتی به کاهش گرفتگی عضلات کمک کند. ورزش، از جمله ورزش هوازی، حرکات کششی و یوگا، به احتمال زیاد به کاهش شدت درد قاعدگی کمک می‌کند و همچنین میتواند مدت زمان آن را کوتاه کند. ورزش همچنین میتواند به کاهش استرس کمک کند، که میتواند منجر به کاهش درد شود. اگر یوگا انجام می‌دهید، تمرکز خود را بر روی حالت‌هایی بگذارید که باعث کشش و تحریک شکم میشوند، مانند حالت‌های کبرا، گربه و ماهی.
مراقبت از خود و گرفتگیهای قاعدگی
به نظر می‌رسد صحبت در مورد گرفتگی عضلات با پدر یا مادر، دوست یا ارائه دهنده خدمات بهداشتی راحتی بسیاری را برای افراد به همراه داشته باشد. سایر راهکارهای مقابله‌ای که افراد استفاده میکنند، ماندن در رختخواب، تماشای تلویزیون و سایر عوامل حواس پرتی مانند غذاهای مخصوص، نوشیدنی‌ها و ورزش است. ماساژ شکم یا کمر با یک روغن بوی خوب (اسطوخودوس، شاید؟) نیز ممکن است مفید باشد، البته نه خیلی خوب.
چه نوع درد قاعدگی “طبیعی” است؟ چه زمانی باید در مورد گرفتگی به ارائه دهنده خدمات بهداشتی مراجعه کنم؟
اگر گرفتگی عضلات به اندازه کافی بد است که با یک مسکن معمولی برطرف نمی‌شود و اگر بر توانایی کار، مطالعه یا انجام هر فعالیت روزمره دیگری تأثیر می‌گذارد، بهتر است با یک ارائه دهنده خدمات بهداشتی صحبت کنید. اگر گرفتگی عضلات ناگهان یا غیرمعمول شدید است یا بیش از چند روز طول می‌کشد، باید به پزشک مراجعه کنید.
گرفتگی شدید قاعدگی یا درد مزمن لگن میتواند علامت یک بیماری مانند آندومتریوز یا آدنومیوز باشد. دردی که افراد مبتلا به آندومتریوز تجربه میکنند با گرفتگی قاعدگی طبیعی متفاوت است. دفاع از خود در مورد درد میتواند سخت باشد، اما به شما کمک می‌کند به درمان مورد نیاز خود برسید.
درمان پزشکی
اگر درمان خانگی درد قاعدگی شما را تسکین نمی‌دهد، گزینه‌های درمانی پزشکی وجود دارد.
درمان به شدت و علت اصلی درد شما بستگی دارد. اگر بیماری التهابی لگن یا عفونت‌های مقاربتی (STI) باعث درد شما شود، پزشک برای رفع عفونت آنتی بیوتیک تجویز می‌کند.
پزشک شما همچنین ممکن است داروهایی برای شما تجویز کند:
- داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs). شما می‌توانید این داروها را بدون نسخه دریافت کنید و یا داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی با تجویز پزشک دریافت کنید.
- سایر مسکن‌ها. این شامل گزینه‌های بدون نسخه مانند استامینوفن (Tylenol) یا داروهای ضد درد نسخه دار قوی‌تر است.
- داروهای ضد افسردگی. داروهای ضد افسردگی گاهی برای کاهش برخی از تغییرات خلقی مرتبط با سندروم پیش از قاعدگی تجویز میشوند.
پزشک همچنین ممکن است پیشنهاد کند که کنترل بارداری هورمونی را انجام دهید. کنترل بارداری هورمونی به صورت قرص، پچ، حلقه واژن، تزریق، ایمپلنت یا آی یو دی در دسترس است. هورمون‌ها از تخمک‌گذاری جلوگیری میکنند که میتواند گرفتگیهای قاعدگی شما را کنترل کند.
جراحی میتواند آندومتریوز یا فیبروم رحم را درمان کند. اگر سایر روش‌های درمانی موفقیت آمیز نباشد، این یک گزینه است. این جراحی هر گونه آندومتریوز، فیبروم رحم یا کیست را از بین می‌برد.
در موارد نادر، هیسترکتومی (برداشتن رحم توسط جراحی) در صورت عدم موفقیت در سایر درمان‌ها و شدت درد، گزینه‌ای برای برداشتن رحم است. در صورت جراحی برداشتن رحم، دیگر قادر به بچه دار شدن نخواهید بود. این گزینه معمولاً فقط در صورتی استفاده میشود که شخصی قصد بچه‌دار شدن نداشته باشد یا در پایان سال‌های باروری خود باشد.
